Wawel Zaginiony

Wawelskie lapidarium to zbiór kamiennych rzeźb i detali architektonicznych pozyskanych w trakcie prac konserwatorskich, oraz badań archeologicznych prowadzonych na terenie wzgórza niemal od stulecia. W części wystawy, poświęconej kamiennej dekoracji budowli, jest eksponowany wybór najcenniejszych wawelskich obiektów. Są one prezentowane nie tylko jako elementy wystroju architektonicznego, ale mają za zadanie również ilustrować losy związane z przekształceniem historycznych budowli Wawelu. W kolejnych salach zgrupowano: detale architektoniczne związane z dziedzińcem arkadowym – fragmenty kamieniarki pochodzące z wystroju pałacu królewskiego oraz detale odnalezione w czasie prac archeologicznych na dolnym tarasie ogrodów królewskich, a także zabytki związane z katedrą wawelską. Dużą atrakcją lapidarium jest ekspozycja gipsowych odlewów dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej.

Wystawa mieści się w 9 pomieszczeniach.

Rezerwat archeologiczno-architektoniczny wokół rotundy śś. Feliksa i Adaukta Rotunda śś. Feliksa i Adaukta (Najświętszej Marii Panny) w. X/XI. Najważniejszy architektoniczny obiekt w obrębie rezerwatu. Odsłonięta i zrekonstruowana w latach 1917-18. Posadowiona wprost na skale, w formie walca, z przylegającymi do niego czterema absydami. Dodatkowo od strony południowej wyposażona w kolisty aneks, połączony z wnętrzem budowli otworem komunikacyjnym. Zbudowana z płytkowych kamieni piaskowcowych wiązanych zaprawą wapienną. Relikty budowli wznoszą się na wysokość 3-7 m. (absyda południowo-wschodnia). Pierwszą przestrzenną rekonstrukcję bryły budowli przedstawił jej odkrywca i badacz Adolf Szyszko-Bohusz (model eksponowany na wystawie).

Widoczna wersja rekonstrukcji górnej partii rotundy została również zrealizowana w skali 1:1, jako uzupełnienie zachowanych reliktów. Od chwili odkrycia rotundy badacze prowadzą dyskusję dotyczącą rekonstrukcji, rozwiązań przestrzennych i funkcjonalnych oraz datowania. Relikty budowli średniowiecznych usytuowanych po zachodniej i północnej stronie rotundy śś. Feliksa i Adaukta – przedromańskie mury aneksu grobowego z częściowo uszkodzonym pochówkiem, gotycki mur obronny oraz fundamenty budowli gotyckiej górnego zamku. Na odsłoniętej powierzchni skały rysują się naturalne zagłębienia tzw. lejów krasowych, oraz zachowane w formie świadków archeologicznych warstwy kulturowe.

Detale architektoniczne związane z dziedzińcem arkadowym. Odzyskał on swój pierwotny wygląd w czasie prac konserwatorskich prowadzonych pod kierunkiem Zygmunta Hendla. Oryginalne elementy kamieniarki, które zastąpiono kopiami, stanowią znaczącą część zbioru wawelskiego lapidarium.

Zabytki związane z katedrą wawelską. Wśród nich – fragmenty renesansowej nastawy ołtarzowej z r. 1521, wykonanej w warsztacie pracującym przy Kaplicy Zygmuntowskiej, tympanon z nagrobka biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego (z lat 1613-1615) oraz marmurowa figura św. Antoniego Opata z r. 1558.

Ekspozycja gipsowych odlewów dekoracji Kaplicy Zygmuntowskiej. Najstarsze odlewy powstały w latach 1868-1874, w oparciu o formy zdjęte prawdopodobnie przez krakowskiego rzeźbiarza Parysa Filippiego. Kopie wykonały uczennice Kursów dla Kobiet przy Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie. Zreprodukowano je w „Albumie ozdób z kaplicy Zygmuntowskiej...” wydanym w r. 1878.

Wirtualna rekonstrukcja komputerowa wybranych budowli z okresu wczesnoromańskiego i romańskiego.