Biblioteka

Obszerny księgozbiór z zakresu historii sztuki i historii. Do dyspozycji czytelnia.

Biblioteka Zamku Królewskiego na Wawelu powstała w r. 1949, jako podręczny księgozbiór Działu Archiwalno–Bibliotecznego, powołanego 1 stycznia 1949 r. Muzeum Historii Wawelu.

W r. 1952 połączono go z zasobem bibliotecznym Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu, drugiej działającej na wzgórzu wawelskim od lat 30–tych XX w. instytucji, kierowanej przez dr Tadeusza Mańkowskiego. Wówczas biblioteka liczyła 603 woluminy.
W 1963 roku wyposażenie biblioteki zaprojektował wybitny architekt wnętrz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Marian Sigmund.

Celem biblioteki jest gromadzenie księgozbioru, który zabezpiecza potrzeby pracowników muzeum, pomaga w naukowym opracowaniu zbiorów muzealnych, służy pomocą w studiowaniu i dokształcaniu (pracownikom innych muzeów, studentom, uczniom krakowskich szkół średnich, przewodnikom, pasjonatom historii Krakowa i Wawelu).

Profil księgozbioru jest dostosowany do charakteru muzeum i eksponatów tu gromadzonych, umożliwiający właściwe opracowanie tych zbiorów (malarstwo: zwłaszcza włoskie XV i XVI w., angielskie, flamandzkie, niderlandzkie, niemieckie; rzemiosło artystyczne: tkaniny – zwłaszcza arrasy, meble, złotnictwo, militaria, ceramika). Duża część księgozbioru jest poświęcona archeologii, historii Polski, historii Krakowa (XVI–XX w.). Gromadzimy też literaturę dotyczącą konserwacji zabytków i architektury.
Szczególne znaczenie ma zbieranie i uzupełnianie kolekcji wawelianów – literatury dotyczącej Wawelu, jego historii, zabytków oraz osób związanych z tym miejscem: królów, królewskich rodzin i bohaterów narodowych. Ważną część zbiorów stanowi piśmiennictwo z zakresu muzealnictwa oraz kolekcjonerstwa polskiego i zagranicznego.

Posiadamy obszerny księgozbiór podręczny złożony z podstawowych słowników i encyklopedii ogólnych i dziedzinowych, herbarzy, słowników biograficznych, bibliografii, podręczników z historii sztuki.

Dzięki wymianie z innymi muzeami w kraju i za granicą biblioteka posiada bogaty zbiór katalogów wystaw oraz katalogów kolekcji dzieł sztuki znaczących muzeów w Polsce i na świecie.

Niewielki zasób starych druków gromadzony jest pod kątem proweniencji królewskich.
Posiadamy książki z historycznymi oprawami z biblioteki Zygmunta Augusta, z superekslibrisem Wazów, Jana III Sobieskiego, Marii Leszczyńskiej, królowej Francji, córki Stanisława Leszczyńskiego. Niektóre z nich znajdują się w ekspozycji stałej zamku, były też pokazywane na organizowanych przez Zamek Królewski na Wawelu wystawach w kraju i zagranicą, m.in. wystawa „Odsiecz Wiedeńska”, „Wawel 1000–2000”, w Kanadzie „Powrót Skarbów Wawelskich”, w Turcji „Distant neighbour close memories”.

Biblioteka posiada też egzemplarz „Liber chronicarum” Hartmanna Schedla, inkunabuł z roku 1493, z najstarszym widokiem Krakowa z Kazimierzem i Kleparzem.

W zamku w Pieskowej Skale – oddziale Zamku Królewskiego na Wawelu, przechowywany jest od 1973 roku, początkowo jako depozyt, księgozbiór Sapiehów z Krasiczyna.
Zakupiony w roku 2013 od księcia Michała Sapiehy zbiór liczy ponad 13 tysięcy pozycji, w tym ponad 2100 woluminów starych druków. 
Pozostałe to wydawnictwa z XIX i XX wieku dotyczące literatury, historii, polityki, kultury, religii a także periodyki fachowe z dziedziny gospodarki i rolnictwa oraz czasopisma polskie i zagraniczne.
Katalogi starych druków zostały opracowane i wydane w latach 2013–2017.