O muzeum

Narodowa instytucja kultury, muzeum o charakterze rezydencji historycznej.

Zamek Królewski na Wawelu wraz z wawelskim wzgórzem to jedno z miejsc o największym znaczeniu historycznym i kulturalnym w Polsce. Wielowiekowa siedziba królów i symbol polskiej państwowości, w roku 1930 Zamek stał się także jednym z najważniejszych muzeów w kraju, przechowującym cenny zespół obrazów, grafik, rzeźb, tkanin, wyrobów złotniczych, militariów, porcelany i mebli. W komnatach eksponowane są słynne arrasy Zygmunta Augusta i wspaniałe renesansowe malowidła włoskie z kolekcji Lanckorońskich, a wawelskie zbiory sztuki wschodniej obejmują znakomitą i największą w Europie kolekcję namiotów. 
Zbiory Zamku są prezentowane na kilku stałych ekspozycjach, przybliżających wygląd królewskiej rezydencji w wiekach XVI i XVII. Każdą z wystaw zwiedza się odrębnie. Od wiosny do wczesnej jesieni odwiedzający mogą ponadto zejść do Smoczej Jamy, wspiąć się na najwyższe poziomy baszty Sandomierskiej, a także wyruszyć z przewodnikiem w trasę plenerową, by poznać dzieje zabudowy wzgórza wawelskiego oraz zrekonstruowane ogrody. Muzeum organizuje również wystawy czasowe i pokazy dzieł sztuki.

Działania edukacyjne (lekcje muzealne, konkursy, warsztaty plastyczne, wykłady) prowadzone przez pracowników muzeum mają na celu zapoznanie dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych z historią, sztuką i kulturą Zamku w kontekście historii miasta i kraju. Wzgórze jest też miejscem licznych koncertów – muzyki symfonicznej, kameralnej oraz spektakli operowych.

Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki jest narodową instytucją kultury posiadającą osobowość prawną, zarejestrowaną w Rejestrze Narodowych Instytucji Kultury pod numerem 21/92 oraz w Państwowym Rejestrze Muzeów pod numerem 16/98. Zamek działa na podstawie statutu nadanego przez Ministra Kultury (Dz.Urz.MKiDN nr 4 poz.7 z 2000 roku).

Zamek Królewski na Wawelu jest muzeum o charakterze rezydencji historycznej. 
Celem Zamku jest działalność określona w art. 1 ustawy o muzeach, w szczególności:

• zachowanie zabytkowej substancji Wawelu jako najwyższej rangi pomnika historii, tradycji kulturowej i religijnej narodu polskiego oraz elementu dziedzictwa światowego,
• ideowe odtworzenie przeszłości Wawelu w jej wielorakich aspektach,
• szerokie włączenie powyższych wartości w obieg kultury narodowej.

Zamek realizuje powyższe cele poprzez:

• gromadzenie i skuteczne ochranianie odpowiednio dobranych dzieł sztuki i pamiątek historycznych,
• poddawanie konserwacji swych zabytkowych budowli i zbiorów w celu utrzymania ich w możliwie najlepszym stanie,
• upowszechnianie w kraju i zagranicą swych zabytków i wiedzy na temat Wawelu w sposób sprzyjający pełnemu odbiorowi ich wartości,
• organizowanie i prowadzenie badań naukowych,
• prowadzenie działalności wydawniczej, edukacyjnej i informacyjnej,
• utrzymywanie w należytym stanie pozostających w jego zarządzie zabudowań wraz z otoczeniem i wykorzystanie ich zgodnie z przeznaczeniem.

Nazwa, wizerunek i logo Zamku są zastrzeżone w Urzędzie Patentowym RP.
Sprawozdanie finansowe Zamku Królewskiego na Wawelu jest ogłaszane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników instytucji jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Każdy pracownik traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy instytucji, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej instytucji oraz swoich kompetencji.

Wprowadzono zarządzeniem wewnętrznym Dyrektora (nr 41 z dnia 2 kwietnia 2024 r.).