Cyna. Zabytki sztuki konwisarskiej w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu

Jednym z  najciekawszych sprzętów na wystawie jest lada cechu krawców poznańskich z roku 1644. Duża cynowa skrzynia, bogato dekorowana rytowaniem, służyła do przechowywania najważniejszych dokumentów, pieczęci i znaków cechowych oraz pieniędzy. Niewiele się zachowało sprzętów tak bogatych jak mebel wawelski. Porównywalna jedynie ze skromniejszymi i późniejszymi cynowymi skrzyniami krawców krakowskich i warszawskich oraz konwisarzy lwowskich.

Lada cechowa, Poznań, 1644

Swoistą ciekawostką jest kopia renesansowej, reliefowej misy do ablucji Caspara Enderleina (1560-1633), artysty czynnego w Norymberdze na przełomie XVI i XVII wieku. Jej srebrna kopia od  r. 1886 jest głównym trofeum w turnieju wimbledońskim. Dekoracyjna misa Enderleina, tak jak i druga pokazana w gablocie misa konwisarza wrocławskiego Paula Bartha (1608-1655), z rytowaną sceną polowania, służyły wraz z dzbanami na wodę do ceremonii obmywania rąk przy stole, w czasach gdy sztućce należały do rzadkości, a kęsy jedzenia brano palcami. Przykładem dzbanka od tego typu misy, powstałego około połowy wieku XVIII na terenach Prus Królewskich jest dzbanek hełmowy z wygrawerowanym herbem Leliwa i inicjałem własnościowym właściciela.

Kopia misy reliefowej Niemcy, 1850; model Caspar Enderlein, Norymberga, 1611

Charakterystyczny dla warsztatów saksońskich półmisek wykonany w Torgau w połowie XVIII wieku, jest interesujący ze względów historycznych, należał bowiem do Zofii Elżbiety Schuberdin dostarczycielki ryb na dwór królewski  Augusta III do jednej z rezydencji Wettinów na terenie Saksonii.

Półmisek ze sceną zaręczyn, Johann Daniel Müssiggang (1764-1805), Śląsk, Oleśnica, 1789

Z dwóch olejnych lamp z końca XVIII wieku na uwagę zasługuje lampa zegarowa z przezroczystym szklanym zbiornikiem na olej, którego poziom w miarę spalania opadał i wskazywał zaznaczone na podziałce godziny.

Lampa olejna, Niemcy (?), w. XVIII/XIX

Osobna część ekspozycji jest poświęcona zespołowi monumentalnej rzeźby nagrobkowej  z początku XVII wieku – czterem cynowym sarkofagom członków rodziny Sieniawskich: Adama Hieronima, ojca (zm. 1619) i jego trzech synów: Aleksandra (zm. 1622), Prokopa (zm. 1627), Mikołaja (zm. 1636), dzieł o wyjątkowym  znaczeniu dla kultury szlacheckiej. Sarkofagi ufundowane przez Katarzynę Sieniawską,  wszystkie są związane z twórczością  rzeźbiarza Jana Pfistera (1573-1642) i działalnością lwowskiej odlewni rodziny Franków. Pochodzą z kaplicy zamkowej w Brzeżanach, jednej z największych rezydencji i twierdzy kresowej dawnej Rzeczypospolitej. W roku 1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej, aby uchronić sarkofagi przed zniszczeniem, ewakuowano je z Brzeżan do Krakowa, na Wawel. Jakub Potocki (1863-1934), ich ostatni właściciel, przekazał je w darze Wawelowi w roku 1925. Obecnie są przechowywane w zamku Pieskowa Skała, oddziale Zamku Królewskiego na Wawelu.
Ze względu na ciężar i prawdopodobieństwo uszkodzenia, pokazanie ich na Wawelu jest niemożliwe. Na wystawie zaprezentowane zostały więc w wersji graficznej oraz za pomocą filmowej opowieści o nich i o ich dziejach.