Nie tylko Bruegel i Rubens. Malarstwo Niderlandów na Wawelu.
Obrazy ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu i Muzeum Narodowego w Gdańsku
Wystawa w salach drugiego piętra Zamku Królewskiego na Wawelu to szeroka panorama twórczości artystycznej w czasach Pietera Bruegla i Pietera Paula Rubensa.
W XVI wieku Niderlandy Południowe, obejmujące tereny dzisiejszej Belgii, były jednym z najważniejszych centrów artystycznych ówczesnej Europy. Wiodąca rola przypadła Antwerpii – tu tworzył Bruegel, tutaj znajdowała się słynna pracownia Rubensa, którą w 1624 roku odwiedził polski królewicz Władysław Zygmunt Waza. Miasto położone u ujścia Skaldy, na skrzyżowaniu najważniejszych europejskich szlaków handlowych, przeżywało wówczas okres niebywałej prosperity. Korzystna sytuacja gospodarcza sprzyjała również twórczości artystycznej. W Antwerpii osiedlali się liczni artyści, przybywający z innych miast, ukształtował się rynek sztuki, powstały pierwsze cabinets d’amateurs, wypełnione obrazami, rzeźbami i innymi cennymi przedmiotami, a śladem antwerpskich kolekcjonerów podążyli rychło miłośnicy sztuki z innych krajów.
Malarstwo Niderlandów XVI i pierwszej połowy XVII wieku to „nie tylko Bruegel i Rubens” – to rzesza artystów zaspokajających popyt na dobra luksusowe bogacącego się mieszczaństwa. Na wystawie można zobaczyć obrazy, które znajdowały się nie tylko w rezydencjach władców, lecz także we wnętrzach domów zamożnych antwerpskich mieszczan. Oprócz dzieł wysokiej klasy są też obrazy nieco skromniejsze – malowane w licznych warsztatach, w których powstawały warianty czy repliki kompozycji znanych malarzy. Ich tematyka jest bardzo różnorodna – od scen religijnych po mitologiczne i rodzajowe, inspirowane zarówno sztuką renesansowej Italii, jak też nawiązujące do rodzimej, miejscowej tradycji, a także do twórczości wielkich mistrzów niderlandzkich XV wieku.
Koncepcja wystawy: dr Joanna Winiewicz-Wolska
Współpraca: dr Franciszek Skibiński, dr Beata Purc-Stępniak
Zwiedzanie
30 LISTOPADA 2021 – 13 MARCA 2022
wystawa w salach II piętra Zamku, zwiedzanie w ramach biletu do Reprezentacyjnych Komnat Królewskich- wtorek–niedziela, 9.30–17.00, ostatnie wejście 16.30
- nieczynna: 24-26 grudnia, 1 stycznia
Organizatorzy wystawy
Wystawa została przygotowana we współpracy z Muzeum Narodowym w Gdańsku. Zaprezentowano ją w Muzeum Okręgowym w Toruniu oraz w Zielonej Bramie – oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Katalog zbiorów
Malarstwo niderlandzkie i flamandzkie w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu
Joanna Winiewicz-Wolska
Wawelska kolekcja malarstwa niderlandzkiego i flamandzkiego liczy siedemdziesiąt obrazów. Znaczna jej część trafiła na Wawel drogą darów i zapisów testamentowych w dwudziestoleciu międzywojennym, gdy w dawnej rezydencji królów polskich zaczęto urządzać muzeum. Zbiór ten obejmuje dzieła wybitne, ale także repliki warsztatowe, kopie i prace anonimowych malarzy naśladujących kompozycje i styl uznanych artystów.
Wnikliwy, bogato ilustrowany katalog naukowy kolekcji pióra dr Joanny Winiewicz-Wolskiej, ujęty w piękną szatę graficzną.
kupisz w ESKLEPIE
cena detaliczna: 90.00 PLN
- stron: 304
- ilustracji: 208
- format: 22,5 x 26,5 cm.
- oprawa: miękka
- data wydania: 2021
Publikacja
Malarstwo niderlandzkie i flamandzkie w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu
broszura towarzysząca wystawie
Joanna Winiewicz-Wolska
Niewielkich rozmiarów publikacja poświęcona wawelskiemu zespołowi malarstwa niderlandzkiego i flamandzkiego, zawierająca zwięzłą charakterystykę zbioru oraz prezentację najważniejszych dzieł.
Znaczna część tej kolekcji, liczącej obecnie siedemdziesiąt obrazów, trafiła na Wawel drogą darów i zapisów testamentowych w dwudziestoleciu międzywojennym, gdy w dawnej rezydencji królów polskich zaczęto urządzać muzeum. Zbiór ten obejmuje dzieła wybitne, ale także repliki warsztatowe, kopie i prace anonimowych malarzy naśladujących kompozycje i styl uznanych artystów.
kupisz w ESKLEPIE
cena detaliczna: 15.00 PLN
broszura towarzysząca wystawie
Joanna Winiewicz-Wolska
Niewielkich rozmiarów publikacja poświęcona wawelskiemu zespołowi malarstwa niderlandzkiego i flamandzkiego, zawierająca zwięzłą charakterystykę zbioru oraz prezentację najważniejszych dzieł.
Znaczna część tej kolekcji, liczącej obecnie siedemdziesiąt obrazów, trafiła na Wawel drogą darów i zapisów testamentowych w dwudziestoleciu międzywojennym, gdy w dawnej rezydencji królów polskich zaczęto urządzać muzeum. Zbiór ten obejmuje dzieła wybitne, ale także repliki warsztatowe, kopie i prace anonimowych malarzy naśladujących kompozycje i styl uznanych artystów.
kupisz w ESKLEPIE
cena detaliczna: 15.00 PLN
- stron: 48
- ilustracji: 36
- format: 13,5 x 20,5 cm.
- oprawa: miękka
- data wydania: 2021
Podcasty
O wystawie, w sześciu częściach podcastu, opowiada kuratorka, dr Joanna Winiewicz-Wolska.
Antwerpia jako metropolia
Tryptyki antwerpskie
Między północą a Italią
Gabinet sztuki
Posłuchaj obrazów
Posłuchaj obrazu
Antwerpia jako metropolia
Tryptyki antwerpskie
Między północą a Italią
Gabinet sztuki
Posłuchaj obrazów
Posłuchaj obrazu
O konserwacji tryptyku "Sąd Ostateczny"
Partner wystawy
Patroni medialni wystawy
Stały Patron Medialny
Materiały dla mediów
Wydarzenia towarzyszące
WYKŁADY
dla dorosłych i młodzieży
dla dorosłych i młodzieży
2 XII 2021 Boschowska wizja Piekła. Wawelski tryptyk naśladowcy Hieronymusa Boscha
prowadzenie: dr Joanna Winiewicz-Wolska (kuratorka wystawy, kustoszka Działu Malarstwa Zamku Królewskiego na Wawelu)
Wykład będzie poświęcony wawelskiemu obrazowi „Sąd Ostateczny”, naśladowcy Hieronymusa Boscha i twórczości tego oryginalnego niderlandzkiego malarza.
Hieronymus Bosch, jeden z najsłynniejszych malarzy niderlandzkich, działał w stolicy Brabancji 's-Hertogenbosch. Był najwybitniejszym członkiem malarskiej rodziny Boschów, a jego obrazy, poszukiwane przez kolekcjonerów takich jak Filip Piękny czy królowa Izabela Kastylijska, osiągały zawrotne ceny i były masowo kopiowane już w XVI wieku, a także naśladowane i fałszowane – stąd ogromna liczba dzieł mylnie łączonych z jego nazwiskiem. Do dziś jest znanych od 25 do 30 jego własnoręcznych dzieł, a liczba obrazów wtórnych przewyższa liczbę kopii i naśladownictw dzieł innych współczesnych mu malarzy.
13 I 2022 Antwerpskie gabinety sztuki, czyli obrazy w obrazie
prowadzenie: dr Beata Purc-Stępniak (Muzeum Narodowe w Gdańsku)
Po fali obrazoburstwa i wojnach religijnych, w Antwerpii pod panowaniem Habsburgów na nowo rozkwitł międzynarodowy handel dobrami luksusowymi i dziełami sztuki. Elita kupiecka stworzyła korzystne warunki dla artystów, wzrastał popyt na szlachetne przedmioty i obrazy gromadzone w domach. Rozwój rynku sztuki i kolekcjonerstwa prowadził do zakładania gabinetów sztuki i osobliwości (kunst- i wunderkammer) postrzeganych jako teatr wiedzy o świecie, rodzaj encyklopedycznego i uporządkowanego zestawiania słynnych obrazów, upowszechnienie neostoickich poglądów i ducha kontrreformacyjnego katolicyzmu. Gabinet ze sztuką stał się modnym pomieszczeniem w Antwerpii w latach 90. XVI w.
27 I 2022 „Dan juicht mijn vlakke land...” - o pożytkach i przyjemnościach malarstwa flamandzkiego
prowadzenie:prof. Jacek Tylicki
Wykład zostanie poświęcony sztuce niderlandzkiej lat ok. 1450-1650 i dziełom przedstawionym na wystawie „Nie tylko Bruegel i Rubens. Malarstwo Niderlandów na Wawelu”. Obrazy, omawiane w ujęciu chronologicznym, a także ich aspekty formalne i ikonograficzne, ukazane zostaną na szerszym tle historii politycznej oraz społeczno-gospodarczej Niderlandów.
17 II 2022 Antwerpia i początki europejskiego rynku sztuki
prowadzenie: dr Franciszek Skibiński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Wykład poświęcony będzie rozwojowi rynku sztuki i wyrobów luksusowych w Antwerpii. W XVI wieku była ona najważniejszym miastem Niderlandów. Stała się też najważniejszym rynkiem dla sztuki i wyrobów luksusowych w Europie. Sprzedawano je kupcom przybywającym do miasta ze wszystkich regionów kontynentu, a także wysyłano do odległych portów. Handel dziełami sztuki odbywał się w różnych miejscach, w tym również wyspecjalizowanych budynkach targowych. Artyści działający w Antwerpii oraz innych miastach Południowych Niderlandów swoją twórczością odpowiadali na rosnące zapotrzebowanie rynku. Rosnący popyt na dzieła sztuki spowodował również, że ukształtowała się tu grupa wyspecjalizowanych agentów, pośredniczących w ich zakupie.
SPOTKANIE Z KUSTOSZERM
dla dorosłych i młodzieży
prowadząca: dr Joanna Winiewicz-Wolska
Terminy: 7 XII 2021
SPOTKANIE Z JĘZYKIEM NIDERLANDZKIM
Wydarzeniem towarzyszącym wystawie będzie spotkanie z Przemysławem Paluszkiem, doktorantem Uniwersytetu Wrocławskiego, wykładowcą Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podczas warsztatów poznacie Państwo historię języka niderlandzkiego, zrozumiecie różnice pomiędzy Holandią a Flandrią oraz to, jakie zmiany zaszły w języku po podziale Niderlandów. Ponadto, będziecie mieli możliwość nauczenia się wielu słów związanych z historią sztuki, a warsztaty wyposażą Was w umiejętność poprawnego wymawiania nazwisk i miejsc pochodzenia niderlandzkich malarzy.
Wydarzeniem towarzyszącym wystawie będzie spotkanie z Przemysławem Paluszkiem, doktorantem Uniwersytetu Wrocławskiego, wykładowcą Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Podczas warsztatów poznacie Państwo historię języka niderlandzkiego, zrozumiecie różnice pomiędzy Holandią a Flandrią oraz to, jakie zmiany zaszły w języku po podziale Niderlandów. Ponadto, będziecie mieli możliwość nauczenia się wielu słów związanych z historią sztuki, a warsztaty wyposażą Was w umiejętność poprawnego wymawiania nazwisk i miejsc pochodzenia niderlandzkich malarzy.
Rodzinne weekendowe spotkania na wystawie
Zapraszamy na rodzinne spotkania na wystawie, podczas których pracownicy Działu Edukacji oprowadzą Was po wystawie. Będziecie mogli stać się bohaterami obrazów i sprawdzić, czy wygodnie Wam w stroju królewicza lub królewny.
12 grudnia 2021
prowadzenie: Anna Kowalska, Łarisa Kulisz-Strzebońska
22 stycznia 2022
prowadzenie: Anna Kowalska
23 stycznia 2022
prowadzenie: Łarisa Kulisz-Strzebońska
17-30 stycznia 2022 Ferie na Wawelu
zajęcia z warsztatami dla rodzin z dziećmi (dwie grupy wiekowe: 7-9 lat, 10-12 lat)
Podczas ferii zimowych województwa małopolskiego przygotowaliśmy dla rodzin z dziećmi spotkania, które otworzą drzwi do niezwykłego, tajemniczego, a czasem dziwnego świata niderlandzkich obrazów. Podczas tej wspólnej wyprawy poznacie język malarstwa tamtejszych artystów, odszukacie ukryte znaczenia i symbole przedstawione w obrazach, a może nawet sami staniecie się ich sportretowanymi bohaterami.
Prowadzenie:
Dział Edukacji: Magdalena Gacek, Anna Kowalska, Łarisa Kulisz-Strzebońska, Agnieszka Pytel, Klaudia Sułkowska-Palus
Dział Konserwacji: Maciej Baran, Katarzyna Siwczyńska, Dominik Synowiec Tematy i terminy:
Mój własny portret
17 stycznia 2022 (7–9 lat), 24 stycznia 2022 (10–12 lat)
Prowadzenie i warsztat: Magdalena Gacek, Agnieszka Pytel
Do jakiej słynnej pracowni malarskiej wybrał się podczas podróży po Europie królewicz Władysław Zygmunt w 1624 roku i kto namalował jego portret? Przyjdź na zajęcia i przekonaj się, jak prezentujesz się w strojach z dawnych epok i jak mógłby wyglądać Twój własny portret.
Jak dawniej obrazy malowano – z wizytą w pracowni
18 stycznia 2022 (10–12 lat), 19 stycznia 2022 (7–9 lat)
Prowadzenie: Anna Kowalska, wizyta w pracowni konserwacji: Katarzyna Siwczyńska, Dominik Synowiec
Jak dawniej malowali wielcy mistrzowie? Z jakich składników przygotowuje się farby? Kto mógł posiadać liczną pracownię malarską i dlaczego niektóre obrazy nazywamy kopiami? Na te wszystkie pytania odpowiemy podczas rozmowy o dawnych pracowniach malarskich. Podczas zajęć odwiedzimy także współczesną wawelską Pracownię Konserwacji Malarstwa, gdzie fachowcy opowiedzą o swojej równie mistrzowskiej pracy.
W ramie obrazu
20 stycznia 2022 (7–9 lat), 21 stycznia 2022 (10–12 lat)
Prowadzenie: Anna Kowalska, Klaudia Sułkowska-Palus, warsztat: Maciej Baran
Czy obraz to wyłącznie farby, płótno lub deska? Dopełnieniem każdego obrazu jest jego rama i dzięki niej można wyeksponować całe piękno przedstawionej kompozycji. Z jakich materiałów wykonywane są ramy obrazów i jakie mają kształty? Na te i inne pytania odpowiemy podczas wizyty na wystawie oraz warsztatu, na którym pod okiem konserwatora wykonacie własną ramę do obrazu.
Zabawy z wyobraźnią – obrazy dziwne i niezwykłe
25 stycznia 2022 (7–9 lat), 26 stycznia 2022 (10–12 lat)
Prowadzenie: Łarisa Kulisz-Strzebońska, warsztat: Magdalena Gacek, Agnieszka Pytel
Postacie mitologiczne, sceny polowań, pejzaże, bale i stworzenia wyjęte wprost ze snów... Jakie opowieści, historie i jacy bohaterowie kryją się w obrazach? Czy potrafimy odczytać ich znaczenie i zrozumieć, co autor obrazu chciał nam przekazać? Dzięki wyobraźni malarzy, często nieznającej granic, będziemy mieli pełne ręce roboty! Zapraszamy na warsztat, podczas którego będziecie mogli stworzyć własny obraz – równie dziwny i niezwykły.
Anioł, Wenus, królowa Elżbieta de Bourbon, czyli bohaterowie obrazów
27 stycznia 2022 (10–12 lat), 28 stycznia 2022 (7–9 lat)
Prowadzenie i warsztat: Magdalena Gacek, Agnieszka Pytel
Kto może być bohaterem obrazu? Królowa, anioł, człowiek-drzewo, ryba, statek... Tematyka obrazów mogła być przez wieki bardzo różnorodna. Jednak malarze często przedstawiali tych samych bohaterów, bez względu na to, w jakim czasie i w której części Europy tworzyli dzieła. Kto był ulubionym bohaterem obrazów inspirowanych mitologią albo Biblią? Kto mógł sobie pozwolić na wykonanie portretu? Jak były przedstawiane te osoby? Czy istniały naprawdę? Niech same odpowiedzą na te pytania, kiedy spotkacie się z nimi oko w oko.
25 stycznia 2022 Obraz po flamandzku – z czym to się je?
dla młodzieży licealnej
prowadzenie: Magdalena Gacek, Klaudia Sułkowska-Palus
zajęcia online (platforma Teams)
Gotyk, renesans, barok… często wydaje nam się, że dzieła sztuki można przyporządkować do określonych ram czasowych i terminologicznych. W dużej mierze to prawda, jednak musicie zdawać sobie sprawę, że sztuka danego okresu różniła się w poszczególnych częściach Europy pod względem tematów kompozycji, kolorystyki, światła, indywidualnych zdolności artystów. Dla Was – maturzystów – specjalne zajęcia o sztuce flamandzkiej.
zajęcia w ramach stałego cyklu „Matura z historii sztuki z Wawelem”
13 lutego 2022 Dziwny świat oczami malarza
dla rodzin z dziećmi 6–12 lat
Temat: „Dziwny świat oczami malarza” – obraz Sąd Ostateczny – naśladowca Hieronymusa Boscha
prowadzenie: Anna Kowalska, Łarisa Kulisz-Strzebońska
Malarz może przedstawić w swym dziele różne światy: te realne i te nierzeczywiste. Na zajęciach zastanowimy się, jaka jest siła ludzkiej wyobraźni, oglądając fantastyczne i zagadkowe stwory. Co wiemy o jednym z najsłynniejszych malarzy niderlandzkich, Hieronymusie Boschu? Dlaczego jego obrazy chętnie kopiowano i dlaczego do dzisiaj jego sztuka tak nas zadziwia?
zajęcia w ramach stałego cyklu „Wokół jednego dzieła, wokół jednego miejsca”