KOSMOS

Człowiekowi od zawsze towarzyszyło pragnienie poznawania świata i rządzących nim praw, co skłoniło go do obserwacji nieba. Choć dopiero lądowanie na Księżycu w XX wieku było przełomowym wydarzeniem, ludzie patrzyli w gwiazdy znacznie wcześniej i poszukiwali odpowiedzi na rodzące się pytania.

Przez stulecia różne wizje kosmosu umieszczały naszą planetę w jego centrum, otoczoną wspaniałą strefą niebieską. Przełom nastąpił w 1543 roku, kiedy to Mikołaj Kopernik, w swoim dziele De revolutionibus orbium coelestium, stwierdził, że planety, w tym Ziemia, krążą wokół Słońca. Na początku wieku XVII Galileusz, używając teleskopu, udowodnił, że gwiazd jest znacznie więcej, niż przypuszczano. W 1781 roku Wilhelm Herschel odkrył Urana, a Neptun został zidentyfikowany w 1846 roku jako pierwsza planeta, której istnienie potwierdzono dzięki obliczeniom matematycznym.

Niebo fascynowało nie tylko naukowców, ale także artystów. Od wieków powstawały dzieła inspirowane nieboskłonem i mitologią, zastanawiano się też nad istnieniem życia poza Ziemią, co ukazują chociażby XVII-wieczne ryciny przedstawiające jedne z pierwszych wizji statków kosmicznych. Do astrologii nawiązują też dekoracje trzech sal na II piętrze Zamku. Sala pod Zodiakiem zawdzięcza swą nazwę fryzowi autorstwa Leonarda Pękalskiego z 1929 roku; podobnie Sala Pod Planetami, która jest ozdobiona fryzem przedstawiającym personifikacje planet (zob. Projekt Mars, Wenus i Amor). Również głowy umieszczone w stropie Sali Poselskiej mogły mieć znaczenie astrologiczne. Fryz podstropowy z XVI wieku miał odnosić się do zasad życia ziemskiego, podczas gdy rzeźby „w strefie niebiańskiej” miały przedstawiać ludzi wyniesionych do gwiazd i dokumentować ziemskie zmagania człowieka.

Choć wszechświat jest ogromny, wiemy to od zaledwie stu lat. Zawsze inspirował, nigdy nie został w pełni odkryty i prawdopodobnie nigdy nie zostanie. Za to dziś Wy możecie odkryć odstawione kosmiczne obiekty!