Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera

W 1731 roku dwudziestopięcioletni Johann Joachim Kaendler został zatrudniony przez króla Augusta Mocnego jako nadworny rzeźbiarz i modeler. W manufakturze miśnieńskiej pracował aż do śmierci w roku 1775. Z nazwiskiem Kaendlera jest związany najświetniejszy okres działalności zakładu w Miśni. Artysta był odpowiedzialny za wszystkie zrealizowane wówczas projekty, które stanowią do dziś najważniejszą część oferty wytwórni i są bardzo poszukiwane przez kolekcjonerów.

Głównymi odbiorcami wyrobów manufaktury do końca unii polsko-saskiej byli królowie z dynastii Wettynów oraz ich otoczenie, a podejmowana przez Kaendlera tematyka ukazywała m.in. życie dworu królewskiego.

Wczesne rzeźby Kaendlera nawiązują także do zainteresowań drezdeńskiej socjety: polowań, teatru – szczególnie commedii dell’arte i opery oraz Zakonu Mopsa, który po roku 1738 zastąpił zakazaną przez Kościół katolicki masonerię. Kaendler opracował także serię grup figuralnych, znanych obecnie jako „krynolinowe”. Te wspaniałe, wielobarwne kompozycje, składające się z dam i kawalerów w bogatych strojach dworskich, przedstawiają normowaną etykietą codzienność ówczesnej elity – kurtuazyjne rozmowy i pełne zmysłowości zaloty. Zwykle w tle możemy dostrzec czarnoskórych służących serwujących modne wówczas napoje – czekoladę czy kawę.

Powszechna w wieku XVIII fascynacja Orientem i jego nieprzebranym bogactwem znalazła wyraz w figurkach przedstawiających tematy dalekowschodnie, postacie w fantazyjnych kostiumach czy egzotyczne zwierzęta – jak słonie, nosorożce, wielbłądy czy lwy. Były one często wzorowane na rycinach publikowanych w relacjach podróżników.

Dworskiej miłości – dla odmiany w pasterskich kostiumach – poświęcił Kaendler kolejną serię grup figuralnych, w której przebranym za pastuszków kochankom towarzyszą owieczki trzymane na wstążkach i symbolizujące wierność psy. Panujące wówczas przekonanie o urokach prostego, zgodnego z naturą życia obrazować miały także niezwykle drobiazgowe figurki rzemieślników.

Umiejętność obserwacji i dokonywania syntezy najbardziej charakterystycznych cech przedstawianych modeli ujawnia się w Kaendlerowskich rzeźbach ptaków, od których artysta zaczął karierę w królewskiej manufakturze.

For centuries the Bavarian rulers strove to demonstrate their high status by developing a glittering court life, engaging the best artists and ordering outstanding and most fashionable items of decorative art. Prince Elector Carl Albrecht who was even elected emperor in 1742, ordered in Augsburg a unique service of Chinese and Meissen porcelain completely covered with gold and magnificently etched. As he was related to the Saxon court he was also early owner of Meissen porcelain such as a table fountain or four tea services with Chinese scenes exposed on tiered silver stands. 1968 the German industrialist Dr. Ernst Schneider donated the greatest part of his Meissen collection with more than 2000 pieces to the Bavarian State. His prerequisite for exhibiting the collection in a Baroque palace was fulfilled by placing it in Lustheim Castle, a summer residence of the Bavarian rulers. The famous collection of early Meissen porcelain ranks second only to the Zwinger in Dresden. The lecture will discuss some of the most interesting pieces of both collections. Speaker: Dr. Katharina Hantschmann

Trudno znaleźć lepsze miejsce na ekspozycję porcelanowych arcydzieł niż Zamek Królewski na Wawelu. Na czas trwania wystawy "Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera" Wawel przemienił się w scenę XVIII-wiecznego teatru, na której porcelanowe figurki cieszą oczy widzów maestrią swojego wykonania. O metamorfozie Sali Kolumnowej na pierwszym piętrze zamku i o wciąż inspirującej twórczości Kaendlera, opowiada projektant ekspozycji Massimo Pizzi Gasparon Contarini.

Prowadzący monachijską galerię antyków, Alfredo Reyes i Gerhard Röbbig przez lata przygotowywali się do realizacji spektakularnej ekspozycji XVIII-wiecznych figur Johanna Joachima Kaendlera. To marzenie ziściło się na Wawelu w postaci wystawy "Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera", którą możecie podziwiać do 29 września 2024. O historii miśnieńskiej porcelany i wyjątkowej współpracy galerii Röbbig München z Zamkiem Królewskim na Wawelu opowiada kuratorka wystawy dr Claudia Bodinek.