10 X wzgórze wawelskie czynne do godz. 17:00 | 11 X wzgórze wawelskie i wystawy zamku będą niedostępne dla zwiedzających | Oficjalna strona biletów na Wawel: bilety.wawel.krakow.pl
Niech żyje król!
wydarzenia towarzyszące wystawie czasowej
Oprowadzania kuratorskie
Zapraszamy na cykl oprowadzań kuratorskich po wystawie „Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu”. W ich trakcie uczestnicy będą mieli okazję podziwiać liczne pamiątki zachowane po koronacjach Augusta II Mocnego (1697) oraz Augusta III i jego żony Marii Józefy (1734). Niektóre z tych zabytków powróciły do wnętrz Zamku Królewskiego na Wawelu po przeszło 300 latach, by stać się punktem wyjścia do opowieści o polskim ceremoniale koronacyjnym i o przebiegu dwóch ostatnich tego typu uroczystości na Wawelu. Spotkania kuratorskie będą okazją do poznania „z pierwszej ręki” założeń wystawy, poszerzenia wiedzy na temat prezentowanych dzieł i poznania licznych anegdot historycznych. Wybrane oprowadzania odbędą się z udziałem tłumacza na polski język migowy.
Prowadzący: Marta Golik-Gryglas, Rafał Ochęduszko (naprzemiennie)
29 stycznia, 7 lutego 2025 – oprowadzania z tłumaczeniem na polski język migowy: wstęp 35 zł, sprzedaż online
godz. 12:00; miejsce zbiórki: dziedziniec arkadowy – przy wejściu na wystawę Zamek II
Marta Golik-Gryglas – historyczka sztuki, adiunkt w Zbiorach Złotnictwa Zamku Królewskiego na Wawelu, współkuratorka wystawy „Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu”. Krąg jej zainteresowań zawodowych obejmuje przede wszystkim złotnictwo XVI–XVII wieku, dawne obyczaje i ceremoniał oraz wczesnonowożytne kolekcjonerstwo.
dr Rafał Ochęduszko – historyk sztuki, muzealnik, kustosz Zbiorów Militariów Zamku Królewskiego na Wawelu, kurator wystawy „Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu”. Wcześniej wieloletni pracownik Instytutu Historii Sztuki UJ, gdzie obronił pracę doktorską na temat architektury modernistycznej. W pracy naukowej podejmuje zagadnienia dotyczące sztuki nowożytnej i nowoczesnej.
Wykłady
Seria spotkań z ekspertami, którzy przedstawią fascynujące tematy związane z królewskimi koronacjami i epoką baroku. Uczestnicy będą mogli dowiedzieć się o funkcjonowaniu dworu Wettynów, roli muzyki w ceremoniale koronacyjnym oraz symbolice królewskich insygniów. Wykłady przybliżą również procesy związane z konserwacją i zachowaniem cennych obiektów, takich jak płaszcz koronacyjny, który można zobaczyć na wystawie. Spotkania te pozwolą lepiej zrozumieć kontekst historyczny oraz znaczenie prezentowanych eksponatów, umożliwiając słuchaczom zapoznanie się z kulisami władzy i ceremoniału królewskiego..
wykłady online – poprzez platformę Microsoft Teams
udział bezpłatny, linki do wykładów dostępne na stronie wydarzenia
14 listopada 2024 Pod jedną koroną? Dwór warszawsko-drezdeński Wettynów jako przestrzeń władzy i integracji elit
dr hab. Katarzyna Kuras, prof. UJ godz. 18:00–19:00
Czy władcy z dynastii Wettynów otaczali się szlachtą z Rzeczypospolitej? Czy zależało na im na konstruowaniu wspólnego polsko-saskiego dworu? Czy tworzyli swe otoczenie, kreśląc ambitne plany na przyszłość?
Celem wykładu jest ukazanie dworu Augusta II i Augusta III z dynastii Wettynów jako przestrzeni nieodzownie związanej ze sprawowaniem władzy, a także refleksja nad mechanizmami integracji oraz dezintegracji elit państw połączonych w latach 1697–1763 unią personalną. Szczególną uwagą zostaną objęte elekcje oraz koronacje władców, stanowiące punkt wyjścia dla decyzji organizacyjnych i personalnych podejmowanych przez monarchów; możliwości robienia karier na warszawsko-drezdeńskim dworze; wreszcie różnorodne czynniki wpływające na poszerzenie lub ograniczenie procesu integracji państw oraz ich elit.
Katarzyna Kuras – historyczka z Uniwersytetu Jagiellońskiego specjalizująca się w historii Rzeczypospolitej XVII–XVIII wieku. Zajmuje się historią kulturową dworów europejskich w epoce nowożytnej, ze szczególnym uwzględnieniem transferów wpływających na przemiany ośrodków władzy. Jest autorką książek: Dwór królowej Marii Leszczyńskiej. Ludzie, pieniądze i wpływy (Historia Iagellonica, 2018) oraz Życie codzienne na dworze Wettynów (DiG, 2024).
21 listopada 2024 Rola trąbki i zespołów trębaczy w ceremoniale koronacyjnym na przełomie XVII i XVIII wieku, historia i symbolika
dr hab. Tomasz Ślusarczyk godz. 18:00
Przełom XVII i XVIII wieku był okresem intensywnego rozwoju sztuki clarino w grze na trąbce naturalnej. Rozwój ten był konsekwencją sięgającej kilku tysiącleci historii instrumentu i związanej z nią tradycji jego wykorzystywania w związku z przypisywaną mu symboliką. Mimo że pod koniec XVIII stulecia sztuka clarino upadła, a trąbka naturalna została stopniowo wyparta przez trąbkę wentylową, współczesny powrót do historycznego instrumentarium i związanych z nim technik gry przyczynił się do renesansu tej sztuki.
Celem wykładu jest ukazanie rozwoju i znaczenia sztuki clarino na przełomie XVII i XVIII wieku na podstawie rekonstrukcji kompozycji związanych z ceremoniałem dworskim. Istotne będzie także odniesienie się do bardzo wyrazistej biblijnej symboliki trąby; przyjmując za kryterium jej rozpatrywanie w aspekcie społecznym, można uznać starotestamentowy instrument świątynny „hasoserah” za archetyp trąbki barokowej. Postrzeganie trąby jako instrumentu królewskiego i koronacyjnego znalazło niewątpliwie potwierdzenie w historii i tradycji nowożytnej Europy, dla której relacje z biblijnych opisów uroczystości koronacyjnych stanowiły konkretny wzorzec.
Dr hab. Tomasz Ślusarczyk – absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie, od 1991 roku związany był z orkiestrami: Capellą Cracoviensis i Radiową Orkiestrą Symfoniczną z którą dokonał licznych nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji. Współpracuje z wieloma orkiestrami w kraju i za granicą: Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej, Orkiestrą Opery i Filharmonii w Białymstoku, Warszawską Operą Kameralną, od 2005 roku współpracuje ze słynną Orkiestrą XVIII Wieku w Amsterdamie pod dyrekcją F. Bruggena. Koncertował jako solista i kameralista na wielu festiwalach: Rosja, Irlandia, Niemcy, Ukraina, Korea, Wielka Brytania. Zapraszany jest do współpracy przez znakomitych muzyków: F. Bruggen, P. Esswood, Ch. Hogwood, M. Toporowski, K. Gołębiowski. W Krakowskiej Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego i Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina prowadzi klasę trąbki naturalnej. Od 2019 roku w Narodowej Ługańskiej Akademii Sztuki w Kijowie piastuje stanowisko profesora wizytującego.
12 grudnia 2024 Historia regaliów Augusta III
Zofia Załęska godz. 18:00, szczegóły wkrótce
16 stycznia 2025 Konserwacja płaszcza koronacyjnego
Monika Janisz
godz. 18:00, szczegóły wkrótce
Dla rodzin z dziećmi
26 października 2024 Ostatnie koronacje na Wawelu Uroczystości koronacyjne były kilkudniowym widowiskiem, w którym architektura okazjonalna, inspirowana budowlami antycznymi, oraz muzyka podporządkowane były gloryfikacji władcy. Pierwszym punktem uroczystości był wjazd elekta do Krakowa w asyście paradnych orszaków, grających muzyków oraz koni w kunsztownych rzędach. Podczas spotkania poznacie najważniejsze wydarzenia z elekcji Augusta II i Augusta III oraz przebieg i wspaniałość oprawy ceremoniału koronacyjnego. Dowiecie się, jakich insygniów koronacyjnych użyto do koronacji Wettynów, jakimi kamieniami szlachetnymi ozdobiony był płaszcz Augusta II oraz w której komnacie zamku na Wawelu odbyła się uczta koronacyjna. Prowadzenie: wolontariusze – studenci Instytutu Historii UJ, nadzór merytoryczny: Bożena Litewka, Robert Adamczak – Dział Edukacji Zamku Królewskiego na Wawelu.
Pokaz performatywny z okazji dwóch ostatnich koronacji na Wawelu.
Serdecznie zapraszamy na wyjątkowe spotkanie z unikatowymi dziełami sztuki oraz niezwykłymi osobistościami, które podzielą się swoją zadziwiającą wiedzą na temat nieznanych szczegółów z ostatnich koronacji Wazów. Magiczny kustosz sztuki zaprosił na Wawel dawnego potomka Fryderyka Augusta, z którym odbędzie sentymentalną i czasami dowcipną podróż po krakowskich i wawelskich wspomnieniach. Przy dźwiękach muzyki granej na żywo i wielu zaskakujących zwrotach akcji aktorzy spróbują przybliżyć dawne dzieje Polski oraz pokuszą się o odpowiedzi na fundamentalne pytania, które od lat zaprzątają najtęższe umysły: jaki powinien być dobry władca? jak sprawować władzę z poszanowaniem wolności obywateli? jakie przymioty trzeba mieć, by to osiągnąć?
odbiorcy: rodziny z dziećmi
godz. 14–15 i 16–17; miejsce zbiórki: dziedziniec arkadowy – przy wejściu na wystawę Zamek II
wstęp 50 zł, sprzedaż online
Artyści:
Mateusz Mattenia Trembaczowski – absolwent krakowskiej PWST na wydziale aktorstwa dramatycznego w klasie mistrzowskiej Doroty Segdy. Aktor, muzyk, performer i pisarz. Prowadzi autorski projekt muzyczno-teatralny Mattenia. Należy do grupy filmowej Darwin. Występował na deskach Teatru Capitol we Wrocławiu, Teatru Rozrywki w Chorzowie oraz Teatru WARSawy w Warszawie. Występował m.in. w filmach Wojciecha Smarzowskiego czy Roberta Glińskiego.
Łukasz Stawarczyk – absolwent wydziału aktorskiego PWST w Krakowie, od 2020 roku aktor Narodowego Starego Teatru w Krakowie, współpracuje m.in. z Anną Smolar, Weroniką Szczawińską, Wiktorem Rubinem, Lukiem Percevalem, Katarzyną Minkowską. Należy do niemieckiej grupy kainkollektiv. Występował m.in. w Nowym Jorku, Edynburgu, Berlinie, Santiago de Chile, Yaunde (Kamerun).
Arkady Ptak – polski basista, kontrabasista i wibrafonista sesyjny, kompozytor, aranżer, bandleader oraz pedagog. Współpracował z takimi artystami jak: bracia Cugowscy, Maciej Niesiołowski, Marek Piekarczyk, Mietek Szcześniak, zespół Horta. Obecnie gra w zespole Mattenia, którego frontmanem jest Mateusz Trembaczowski. Współpracuje z różnymi teatrami i międzynarodowymi orkiestrami, aktywnie koncertując w Polsce, Niemczech, Włoszech, Turcji czy Szwecji.
17 listopada 2024 Świat królewskich szat Zainspirowani na wystawie Niech żyje Król! wspaniałością koronacyjnych szat królewskich uczestnicy wykonają piękne ozdoby techniką filcu.
Prowadzenie Barbara Mateja
godzina: 10:00, 12:00
opłata: dziecko – 40 zł za jedne zajęcia, opiekun bezpłatnie; sprzedaż online
udział opiekuna obowiązkowy (ze względu na ograniczoną przestrzeń prosimy, aby dziecku towarzyszył jeden opiekun)
23 listopada 2024 Obyczaje saskiego dworu Czasy saskie przeszły do legendy z powodu niezwykle wystawnych uczt, podczas których stoły uginały się od jedzenia. Jednak za panowania Augusta III nastąpiło wiele zmian w polskich obyczajach. Rozwijała się sztuka kulinarna, zaczęto powszechnie stosować sztućce, obrusy, serwisy z „materii droższe od srebra” oraz pojawił się zwyczaj picia kawy i czekolady. Splendor królewskiego dworu miały podkreślać również przedstawienia operowe, baletowe oraz huczne dworskie gry i zabawy. Podczas spotkania dowiecie się, jakie wydarzenie w 1719 roku zostało nazwane ostatnim wielkim widowiskiem w barokowej Europie, i zobaczycie naczynia z najsłynniejszych serwisów używanych niegdyś na dworskich stołach. Prowadzenie: wolontariusze – studenci Instytutu Historii UJ, nadzór merytoryczny: Bożena Litewka, Robert Adamczak – Dział Edukacji Zamku Królewskiego na Wawelu
dla dzieci i młodzieży w wieku 10–15 lat
godz. 10:00, 10:20, 10:40, 11:00
miejsce: Gabinet Porcelanowy oraz wystawa czasowa "Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu"
1 grudnia 2024 Świat królewskich symboli Insygnia koronacyjne oraz szaty, które będzie można zobaczyć w ramach wystawy Niech żyje król! będą stanowić dla uczestników inspirację do tworzenia własnych symboli malowanych na tkaninach. Prowadzenie Barbara Mateja
godzina: 10:00, 12:00
opłata: dziecko – 40 zł za jedne zajęcia, opiekun bezpłatnie; sprzedaż online
udział opiekuna obowiązkowy (ze względu na ograniczoną przestrzeń prosimy, aby dziecku towarzyszył jeden opiekun)
Wyjątkowe wydarzenie muzyczne, które przeniesie słuchaczy w atmosferę królewskich uroczystości. Repertuar koncertu obejmuje utwory z epoki baroku, które uświetniały tego typu wydarzenia, podkreślając ich splendor i majestat. Podczas koncertu pojawią się historyczne instrumenty, takie jak barokowe trąbki, kotły oraz inne instrumenty dawne, które wiernie oddają brzmienie muzyki z czasów Augusta II i Augusta III. Muzycy opowiedzą o funkcji, jaką te instrumenty pełniły w ceremoniale, a także zaprezentują ich unikatowe dźwięki, pozwalając publiczności lepiej zrozumieć muzyczne tło koronacji. Koncert nie tylko uświetni wystawę, ale również będzie doskonałą okazją do edukacji poprzez autentyczne doświadczenie barokowej muzyki na żywo.
odbiorcy: rodziny z dziećmi
godz. 16–17; miejsce zbiórki: dziedziniec arkadowy – przy wejściu na wystawę Zamek II
wstęp 50 zł, sprzedaż online
Podczas wybranych warsztatów będą robione zdjęcia dokumentujące wydarzenie, które zostaną opublikowane na stronie internetowej Zamku oraz w mediach społecznościowych; więcej o przetwarzaniu danych osobowych w naszej instytucji: https://wawel.krakow.pl/rodo
Haft historyczny | warsztaty
Zapraszamy na warsztaty, które odbędą się w ramach wyjątkowej wystawy „Niech żyje król! Koronacje Sasów na Wawelu”. Na ekspozycji zobaczymy m.in. tkany ręcznie przepiękny płaszcz królewski. Będzie on naszą inspiracją do stworzenia własnego haftu przy użyciu metod historycznych.
Uczestnicy wykonają inicjał swego imienia w technice haftu kładzionego. Będziemy haftować nicią japońską – imitującą historyczną nić metalową. Na koniec haft zostanie oprawiony w passe partout i wydany uczestnikom w formie pamiątki. Warsztaty poprowadzone zostaną przez zespół konserwatorów tkanin specjalizujących się w danych technikach hafciarskich.
Warsztaty praktyczne kierowane są do uczestników posiadających podstawowe umiejętności hafciarskie.
Program warsztatów przygotowała Fundacja Nomina Rosae, działająca na polu popularyzacji wiedzy historycznej. Szczególnym zainteresowaniem Fundacji cieszy się historia ubiorów. W ramach Nomina Rosae działa pracownia zajmująca się wykonywaniem rekonstrukcji ubiorów historycznych, a także kostiumów. Fundacja tworzy wystawy muzealne, działania artystyczne, oraz realizuje pokazy dawnej mody i warsztaty. Więcej informacji: www.nomina.pl
23 XI 2024
godz. 10:00 – 14:30
dla kogo: młodzież powyżej 18 roku życia, dorośli
bilet: 250 zł od osoby, dostępne online
miejsce zbiórki: dziedziniec arkadowy, przy wejściu na klatkę Poselską
Publikacja podcastu wpisującego się w serię rozmów z kuratorami i ekspertami. Nasi eksperci w przystępny sposób przybliżą słuchaczom tematykę wystawy, opowiedzą historie związane z ceremoniałem królewskim, ciekawostki o eksponatach. Podcast kierowany jest do młodzieży i dorosłych.
Dwie ilustrowane karty pracy (listopad)
W listopadzie na blogu edukacyjnym udostępnimy dwie ilustrowane karty pracy, które dzieci i młodzież będą mogli samodzielnie wykonać w domu. Karty te będą zawierały ciekawe i angażujące zadania związane z tematyką wystawy, które pomogą młodym odbiorcom lepiej zrozumieć historyczne wydarzenia i symbole związane z koronacjami na Wawelu.
2 artykuły (listopad)
Artykuły wnikliwie przybliżą tematykę ekspozycji. Czytelnicy dowiedzą się o ceremoniale koronacyjnym na Wawelu, szczegółach przygotowań i przebiegu uroczystości, a także poznają fascynujące historie związane z Augustem II Mocnym i Augustem III.