10 X wzgórze wawelskie czynne do godz. 17:00 | 11 X wzgórze wawelskie i wystawy zamku będą niedostępne dla zwiedzających | Oficjalna strona biletów na Wawel: bilety.wawel.krakow.pl

Obraz "Occasio" - alegoria sprzyjającej sposobności

Fragment obrazu “Occasio” przedstawiający postać mężczyzny myślącego przy wielkim globusie
Obraz Occasio Fransa Franckena mł. (1581-1642), antwerpskiego artysty, pochodzącego z licznej rodziny malarskiej, jest darem dla Wawelu z roku 1933. Namalowany został w roku 1627 – taka data widnieje u dołu na księdze, a pośrodku jest umieszczona objaśniająca temat łacińska inskrypcja, która w swobodnym tłumaczeniu brzmi: „Sposobności, która wydaje ci się korzystna, nie pozwól się oddalić, z przodu ma pukiel włosów, z tyłu jest łysa; za włosy możesz ją pochwycić”.

Dzieło powstało zapewne z przeznaczeniem do gabinetu sztuki jednego z ówczesnych antwerpskich kolekcjonerów, ale jego zleceniodawca czy pierwotny właściciel pozostaje nieznany. Nieznane jest również przeznaczenie niemal identycznej kompozycji, znajdującej się w zbiorach petersburskiego Ermitażu.
Treść płótna była przedmiotem różnych interpretacji – wedle ostatniej, zaproponowanej przez Sibylle Appuhn-Radtke, obraz ukazuje ideał homo politicus i jego państwa; stanowi ilustrację teorii państwa i prawa sformułowanej pismach Platona, zwłaszcza w Prawach (gr. Nomoi).

Szczegółowe opracowanie obrazu, a także innych dzieł malarstwa Niderlandów, znajdzie się w przygotowanym do druku katalogu malarstwa niderlandzkiego i flamandzkiego w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu.

Część 1.

Część 2.

Dr Joanna Winiewicz-Wolska, kustosz w Dziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby; zajmuje się opracowywaniem dawnego malarstwa europejskiego i historią kolekcji Lanckorońskich. Fascynuje ją także postać Karola Lanckorońskiego, któremu zamierza poświęcić większe opracowanie.