Fortuna albo szczęście (1532) i wawelska zabawa we wróżby

Wykład poświęcony będzie książce, którą napisał kapelan Zygmunta Starego, Stanisław z Bochnie, i którą wydrukowano w 1532 roku, dedykując ją samemu królowi . Fortuna była sortilegium, czyli książką, którą można się było bawić w przepowiadanie przyszłości. Czytając Fortunę, należało wybrać jedno z pytań zaproponowanych na początku tomu: czy znajdę szczęście w miłości?, czy będę bogaty?, czy będę długo żyć? Aby otrzymać odpowiedź, należało rzucić kośćmi, a potem przejść przez kolejne etapy gry, dochodząc w końcu do wierszowanej przepowiedni. Fortuny można się było radzić w pojedynkę albo w gronie przyjaciół. Czytana (używana) w ten drugi sposób Fortuna stawała się rozrywką towarzyską – ekscytacja towarzysząca próbom odgadnięcia przyszłych zdarzeń mieszała się wówczas z wybuchami śmiechu, bo wróżby ułożone przez królewskiego kapelana były żartobliwe, dwuznaczne, a nawet obraźliwe. Podczas wykładu autorka omówi, z jakiej tradycji polska książka wyrastała i komu się podobała. Opowie również o jej wielkiej popularności w dawnej Polsce oraz zagranicznej karierze,  a także o tym, dlaczego dopiero niedawno udało mi się odnaleźć w Niemczech unikatowy egzemplarz Fortuny z XVI wieku.  

• udział bezpłatny, ⇒ link do wykładu

Dr hab. Justyna Kiliańczyk-Zięba – pracuje w Katedrze Edytorstwa i Nauk Pomocniczych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest historykiem dawnej literatury i książki. Szczególnie interesuje ją edytorstwo tekstów dawnych, staropolska literatura popularna, czytelnicy i ich biblioteki. Prowadzi badania nad tekstami i książkami, np. dawnymi bestsellerami i produkcją krakowskich drukarni XVI i XVII w.