W 30. rocznicę daru Profesor Karoliny Lanckorońskiej 25 X 2024 – 2 II 2025
Trzydzieści lat temu, w październiku 1994 roku, na Wawel dotarły obrazy, podarowane przez Profesor Karolinę Lanckorońską. Była to część kolekcji malarstwa włoskiego, głównie z wieków XV i XVI, zgromadzonej przez jej ojca Karola w wiedeńskim pałacu rodziny Lanckorońskich. Zbiór wawelski, uzupełniony przez Donatorkę w 2000 roku o obraz Jowisz malujący motyle Dossa Dossiego i powiększony o kilka dzieł przekazanych na mocy jej zapisu testamentowego w 2002 roku, jest eksponowany w salach I piętra Zamku.
Na wystawie prezentujemy trzy obrazy włoskie, które stanowiły integralną część wiedeńskiej kolekcji Karola Lanckorońskiego, a po II wojnie światowej zostały sprzedane przez rodzinę do kolekcji amerykańskich i europejskich.
W zbiorach The J. Paul Getty Musem w Los Angeles znajduje się prezentowana na wawelskiej wystawie tablica z przedstawieniem Świętego Andrzeja autorstwa Masaccia, jednego z najważniejszych malarzy włoskiego Quattrocenta. Obraz pochodzi z rozproszonego dziś retabulum, które artysta wykonał w 1426 roku do kościoła Santa Maria del Carmine w Pizie, a którego części znajdują się m.in. w londyńskiej National Gallery, Gemäldegalerie w Berlinie oraz Mueso Nazionale di Capodimonte w Neapolu. Środki, uzyskane ze sprzedaży obrazu w 1979 roku Karolina Lanckorońska wykorzystała do uratowania Biblioteki Polskiej w Paryżu.
Masaccio (właśc. Tommaso di Giovanni Guidi) (1401–1428 lub 1429) Święty Andrzej, 1426 tempera na drewnie, 52,4 × 32,1 cm J. Paul Getty Museum, Los Angeles nr inw. 79.PB.61 Obraz cyfrowy dzięki uprzejmości Getty's Open Content Program
Zwiastowanie – obraz, który Karol Lanckoroński kupił jako dzieło Fra Angelica w 1893 roku – znajduje się obecnie w Museum of Fine Arts w San Francisco. Zanim został powiązany z twórczością florenckiego artysty Francesca di Stefano, zwanego Pesellino, figurował jako dzieło anonimowego malarza nazwanego „Mistrzem Zwiastowania Lanckorońskiego”. W ten sposób utrwaliło się nazwisko kolekcjonera, który pod koniec wieku XIX – jako jeden z niewielu w ówczesnej Europie – gromadził wczesne malarstwo włoskie.
Francesco di Stefano zwany Pesellino (1422–1457) Zwiastowanie, około 1445 tempera na drewnie, 25,4 x 33,1 cm Fine Arts Museums of San Francisco, Gift of The de Young Museum Society nr inw. 54.3 Zdjęcie autorstwa Randy'ego Dodsona, dzięki uprzejmości Fine Arts Museums of San Francisco
Trzecie dzieło to wizerunek Świętego Ansana – męczennika żyjącego w czasach cesarza Dioklecjana, jednego z patronów Sieny. W kolekcji Fondazione Cavallini Sgarbi z Ferrary uchodzi za dzieło Bartolomea di David, artysty sieneńskiego działającego na początku wieku XVI.
Bartolomeo di David (1482–1545/1546) Święty Ansan (Ansanus), około 1535 olej na drewnie, 146 x 62,8 cm Fondazione Cavallini Sgarbi, Ferrara photo Luca Gavagna – le immagini
Druga odsłona wystawy „Arcydzieła z kolekcji Lanckorońskich” pozwoli z pewnością lepiej wyobrazić sobie charakter i znaczenie wiedeńskiej kolekcji Lanckorońskich, w której znajdował się również prezentowany na Wawelu dwa lata temu obraz Paola Uccella Święty Jerzy i smok ze zbiorów National Gallery w Londynie.