Smoczy ogród. Bronisław Chromy na Wawelu

30 kwietnia – 30 września 2022
Organizatorzy wystawy: Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki oraz Fundacja im. Bronisława Chromego

Wystawa w ogrodach Zamku Królewskiego na Wawelu uświetnia 50. rocznicę powstania pomnika Smoka Wawelskiego, prezentując rzeźby plenerowe, zaś przekrój całej twórczości artysty oglądać można w ramach wystawy w Autorskiej Galerii Bronisława Chromego w parku Decjusza w Krakowie.

Spacerując wokół wzgórza wawelskiego, trudno nie natknąć się na dzieła Bronisława Chromego. Na Plantach pośród drzew spotkamy trzy kamienne Sowy z 1959 roku. W pobliżu dworku Kossakówka znajduje się niezwykle dynamiczny pomnik Żołnierzy Polski Walczącej z 1992 roku, w formie trzech monumentalnych orłów. Na bulwarze Czerwieńskim uwagę przyciąga pomnik psa Dżoka, będący artystycznym wyrazem niezwykłej psiej wierności, której historia wzrusza do dziś. Jednak każdy spacerujący tym bulwarem przede wszystkim kieruje swoje kroki pod pomnik Smoka Wawelskiego.

Rzeźbiarz, medalier, malarz i grafik.

U rodził się w 1925 roku w Leńczach koło Lanckorony. Przeżywszy 92 lata, zmarł w 2017 roku w Krakowie, w którym żył, pracował i tworzył od młodzieńczych lat.

Po ukończeniu krakowskiego Liceum Sztuk Plastycznych rozpoczął studia w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom uzyskał w 1956 roku w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

Jako człowiek wielkiego serca był postacią niezwykle lubianą zarówno w środowiskach artystycznych, świecie kultury, jak również wśród mieszkańców Krakowa, z którymi był ściśle związany przez swoją działalność artystyczną i społeczną.

Bronisław Chromy był cenionym i podziwianym twórcą rzeźby monumentalnej, kameralnej, medalierstwa, a także malarstwa i grafiki. Dzięki swojemu talentowi, niespożytej energii i pracowitości tworzył niemal do dziewięćdziesiątego roku życia, a spod jego ręki wychodziły dzieła, których charakterystyczny styl czynił je niepowtarzalnymi oraz rozpoznawalnymi.

Twórczość Bronisława Chromego jest niezwykle uniwersalna zarówno pod względem środków wyrazu artystycznego, jak też tematyki dzieł. Ten wybitny artysta zrealizował liczne pomniki, rzeźby plenerowe i kameralne oraz dzieła sakralne, które na trwałe zapisały się w historii sztuki i kultury narodowej. W swojej twórczości podejmował wiele tematów. Zwracają uwagę m.in. rzeźby o tematyce historycznej i martyrologicznej, kosmologicznej oraz animalistycznej. W iele z nich podziwiać można w jego Autorskiej Galerii w parku Decjusza.

Jednak najbardziej znanym dziełem Bronisława Chromego jest pomnik Smoka Wawelskiego, którego sława sięga daleko poza granice Polski. Niewiele brakowało, by ten najbardziej rozpoznawalny symbol Krakowa stał zupełnie gdzie indziej i był fontanną. Bronisław Chromy zdobył bowiem wszystkie trzy nagrody w ogłoszonym w 1960 roku konkursie na fontanny miejskie. Fontannę z figurą smoka realizował z myślą o placu Wolnica. Kiedy rzeźba była gotowa, pracownię artysty odwiedził ówczesny prezydent Miasta Krakowa Zbigniew Skolicki i uznał, że musi ona stanąć u stóp wzgórza wawelskiego. Udało mu się przekonać do tego pomysłu dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu profesora Jerzego Szablowskiego i w ten sposób przed wejściem do Smoczej Jamy od pięćdziesięciu lat zieje ogniem Smok Wawelski. Zaś na placu Wolnica stanęło inne dzieło Bronisława Chromego – fontanna Trzej Grajkowie, która znajduje się tam do dzisiaj.

Kuratorka: Grażyna Chromy-Rościszewska
Koordynacja: Julianna Karp, Joanna Kazubowska
Nadzór konserwatorski: Grażyna Chromy-Rościszewska, Daniel Bednarczyk

Zachęcamy do uczestnictwa w programie edukacyjnym towarzyszącym wystawie.

Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa

Patroni Medialni