Zbroja jako kostium współczesności
Balenciaga Haute Couture
Prezentowana suknia z kolekcji Balenciaga Haute Couture jesień/zima 2023–2024 jest współczesną interpretacją zbroi maksymiliańskiej z początku XVI wieku, przekształcającej historyczny pancerz w dzieło haute couture, które chroni oraz pozwala manifestować lub zmieniać tożsamość osobie, która je nosi. Demna Gvasalia, były dyrektor kreatywny domu mody odpowiedzialny z tę kolekcję, ukazuje w niej, że moda może pełnić rolę zbroi – zarówno w sensie symbolicznym, jak i wizualnym. Jak sam podkreśla: „Tworzenie ubrań to moja zbroja”.
Suknia naśladuje kształt renesansowej zbroi: sztywne, metalicznie błyszczące fałdy i kształty kojarzą się z żłobkowaniem metalu, podkreślając talię i modelując sylwetkę niczym pancerz idealnie dopasowany do ciała. Ten zabieg tworzy efekt dystansu – ciało staje się niemal posągowe, mechaniczne, a jednocześnie zachowuje swoją obecność i wrażliwość. Tak jak w dawnym pancerzu, ubranie nadaje ciału nową strukturę, siłę, a zarazem uwidacznia jego kruchość , której błyszcząca powierzchnia sukni nie ukrywa, lecz wprost przeciwnie – eksponuje ją.
Technika wykonania – zbroja współczesnej mody
Suknia została stworzona przy użyciu najnowszych technologii: powstał projekt komputerowy (CAD) i na jego podstawie druk 3D, a galwanizowana żywica, polerowanie i chromowanie nadają powierzchni metaliczny połysk. Wnętrze wykończono czarnym flokiem, zapewniającym komfort i pełną swobodę ruchu modelki. To połączenie tradycyjnego rzemiosła haute couture, cyfrowej precyzji i technologii jest współczesnym odpowiednikiem perfekcyjnie wykonanej zbroi renesansowej – w każdym fragmencie materiał, kształt i detal służą estetyce, ale również symbolizują władzę i ochronę.
Zbroja jako alegoria
Historia europejskiej zbroi pokazuje, że przedmioty ochronne od XV do XVII wieku były jednocześnie dziełami sztuki. Pancerz nie tylko chronił ciało, lecz również komunikował status, podkreślał siłę i eksponował elegancję. W ten sam sposób projekt domu mody Balenciaga staje się kostiumem współczesnej wojowniczki. Błyszczące, metaliczne powierzchnie, struktura i architektura formy odwołują się do tej samej logiki: zewnętrzna powłoka chroni, uwydatnia kształt i symbolizuje potęgę, nadając ciału nową tożsamość.
Podobnie jak renesansowa zbroja była zestawem ruchomych elementów dostosowanych do anatomii właściciela, suknia-zbroja z domu mody Balanciaga balansuje między twardością a elastycznością. Metaliczne fragmenty tworzą iluzję ciężkości, a konstrukcja pozostaje funkcjonalna, umożliwiając ruch. Jest to współczesna adaptacja dawnego konceptu ubrania jako pancerzu, który jednocześnie chroni i nadaje moc, pozwalając kobiecemu ciału zająć przestrzeń w świecie pełnym symbolicznych i rzeczywistych wyzwań.
Moda w dialogu z historią i przestrzenią muzealną
Prezentacja sukni w Zbrojowni Zamku Królewskiego stanowi artystyczną interwencję, w ramach której współczesna moda spotyka się z historycznym kontekstem królewskich zbroi. Zwiedzający mogą dostrzec analogię między funkcją ochronną zbroi a symboliczną mocą współczesnego stroju – kostium od zawsze był narzędziem komunikacji, manifestacji siły i artystycznej ekspresji. Sukienka prezentowana w tym szczególnym miejscu nie jest tylko elementem pokazu haute couture, lecz również dziełem sztuki, które prowadzi dialog z przeszłością, historią rzemiosła i ideą władzy zaklętą w stalowych powierzchniach.
Moda jako sztuka, przeszłość jako inspiracja
Suknia-zbroja jest dowodem na to, że moda może być sztuką nie tylko w sensie estetyki, ale również interpretacji i narracji historycznej. Przyjmując formę sukni haute couture, zbroja staje się medium, w którym splatają się technika, rzemiosło, historia i symbolika. Współczesny ubiór, podobnie jak renesansowa zbroja, kształtuje ciało, chroni i jednocześnie definiuje jego obecność w świecie. Suknia Balenciagi obecna jest więc jedynie na wybiegu czy ulicy – jej miejsce jest także w muzeum, prowokując do refleksji nad tym, czym jest ochrona, władza i ekspresja w różnych epokach.
dr Bogumiła Wiśniewska
dr Bogumiła Wiśniewska
Balenciaga Couture
52nd Collection Couture
Haute Couture
jesień/zima 2023–2024
Armor Dress in 3D-Printed Chromed Resin
Look 59 of 59