Beksiński. Rzeźby
27 kwietnia – 1 października 2023
Niemal nieznane oblicze Zdzisława Beksińskiego – artysty rzeźbiarza – poznamy w Ogrodach Królewskich na Wawelu. Wszystko za sprawą nowej, zachwycającej i nieoczywistej ekspozycji w plenerze zatytułowanej „Beksiński. Rzeźby”. Zobaczymy 14 intrygujących prac artysty, w tym monumentalne dzieła Makbet i Hamlet, które w renesansowym otoczeniu zyskują nowy sens interpretacyjny. Jasność i bujność świata natury, z których słyną wawelskie ogrody, spotkają się na wystawie z mrokiem i niepokojem wyrażonym w twórczości Beksińskiego, wciąż otoczonej aurą tajemnicy.
Kuratorami wystawy są Małgorzata i Marcin Gołębiewscy.
Niemal nieznane oblicze Zdzisława Beksińskiego – artysty rzeźbiarza – poznamy w Ogrodach Królewskich na Wawelu. Wszystko za sprawą nowej, zachwycającej i nieoczywistej ekspozycji w plenerze zatytułowanej „Beksiński. Rzeźby”. Zobaczymy 14 intrygujących prac artysty, w tym monumentalne dzieła Makbet i Hamlet, które w renesansowym otoczeniu zyskują nowy sens interpretacyjny. Jasność i bujność świata natury, z których słyną wawelskie ogrody, spotkają się na wystawie z mrokiem i niepokojem wyrażonym w twórczości Beksińskiego, wciąż otoczonej aurą tajemnicy.
Kuratorami wystawy są Małgorzata i Marcin Gołębiewscy.
Na wystawie zobaczymy cykl zatytułowany Głowy. Tworzą go odlewy w brązie – wariacje na temat ludzkiej czaszki oraz płasko opracowane reliefy. Wśród znaczących dzieł artysty znalazły się także odlewy dwóch poruszających rzeźb monumentalnych: Hamlet i Makbet.
– Plenerową ekspozycją rzeźb Zdzisława Beksińskiego kontynuujemy tradycję organizowania wystaw w Ogrodach Królewskich na Wawelu. Po Józefie Wilkoniu i Bronisławie Chromym przyszedł czas na prezentację intrygującej twórczości Beksińskiego, która może zaskoczyć niejednego miłośnika jego osiągnięć malarskich. Wystawa w ogrodach to także wyjątkowa okazja, by zwiedzić Zamek z całymi rodzinami, a przede wszystkim najmłodszymi odbiorcami sztuki, w przyjaznej i swobodnej atmosferze – mówi prof. Andrzej Betlej, Dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.
Kuratorzy Małgorzata i Marcin Gołębiewscy piszą o prezentowanych obiektach: „To zbiór bardzo zróżnicowany, od form ażurowych, lekkich, poprzecinanych, wydrążonych, po pełniejsze bryły z licznymi zagłębieniami i otworami przypominającymi zwielokrotnione oczodoły. Beksiński zdecydowanie nie utożsamiał rzeźby z zamkniętą formą i jednolitą bryłą, eksperymentował z jej materialnością. Hamlet to postać, a raczej dalece przetworzony wizerunek ludzkiej postaci, wyciągnięty, mocno wygięty, niestabilny i wymagający postumentu, tworzący formę tronu lub fotela. Szeroki tors stanowi naturalne oparcie, szpiczaste, zadarte do góry kolana formują kształt siedziska. Skala, smukłość postaci, zniekształcenie figury oraz czerń patyny potęgują wrażenie odrealnienia. Powierzchnia rzeźby nie jest już tak gładka jak w przypadku głów, pojawiają się żłobienia i efekt faktury. Hamlet jest przykładem dzieła abstrakcyjnego, które jest jednocześnie dziełem figuratywnym, choć dalekim od realizmu”.
Drugą rzeźbą figuralną prezentowaną na wystawie, powstałą w metalu już w latach sześćdziesiątych, jest Makbet.
„To realizacja ukazująca wysoki poziom przeżywania emocji przez artystę, sugestywna, intensywnie oddziałująca na odbiorcę. Tragiczna postać klęcząca, z rękami wyciągniętymi ku górze, czym Beksiński uzyskuje silny, dramatyczny efekt. Występuje tu, podobnie jak w przypadku Hamleta, pewien kontrast pomiędzy partiami gładkimi i bardziej chropowatymi”.
Rzeźba znajduje się w kolekcji BWA w Rzeszowie.
„To realizacja ukazująca wysoki poziom przeżywania emocji przez artystę, sugestywna, intensywnie oddziałująca na odbiorcę. Tragiczna postać klęcząca, z rękami wyciągniętymi ku górze, czym Beksiński uzyskuje silny, dramatyczny efekt. Występuje tu, podobnie jak w przypadku Hamleta, pewien kontrast pomiędzy partiami gładkimi i bardziej chropowatymi”.
Rzeźba znajduje się w kolekcji BWA w Rzeszowie.
***
Dlaczego Zdzisław Beksiński zdecydował o porzuceniu rzeźby na rzecz malarstwa? To pytanie otwarte, które postawili sobie kuratorzy podczas pracy nad wystawą: „Czy gdyby Beksiński w latach sześćdziesiątych miał sprzyjające warunki, odpowiednią przestrzeń do pracy, pracownię rzeźbiarską i środki finansowe konieczne do tworzenia odlewów w szlachetnych materiałach, zdecydowałby się na kontynuację pracy w tym medium? Czy może artysta po prostu zdał sobie sprawę, że w kwestiach rzeźbiarskich nic już więcej nie osiągnie i to wciąż nie jest ten konkretny środek wyrazu, o który mu chodzi i którego potrzebuje?”.
Zwiedzający będą mogli podjąć próbę odpowiedzi na to i wiele innych pytań, które prowokuje wawelska wystawa.
Kiedy słyszymy "Zdzisław Beksiński" od razu przychodzą na myśl charakterystyczne obrazy przepełnione tajemniczością i mrokiem. Niewiele osób wie, że artysta próbował swoich sił również w rzeźbie.
O tych wyjątkowych pracach opowiada kuratorka wystawy – Małgorzata Gołębiewska.
O tych wyjątkowych pracach opowiada kuratorka wystawy – Małgorzata Gołębiewska.
Na zdjęciach wybrane obiekty.
Wydarzenia towarzyszące
Beksiński: formy sztuki | warsztaty
Wawelska wystawa rzeźb autorstwa Zdzisława Beksińskiego kieruje naszą uwagę na mniej znane techniki artystyczne stosowane przez twórcę. Autor, znany dzięki obrazom olejnym, zajmował się wieloma innymi dziedzinami sztuki. Jak na artystę wpłynął postęp technologiczny? Co sprawia, że jego fotografie są tak hipnotyzujące? Kim się inspirował, tworząc dzieła rzeźbiarskie? Podczas cyklu warsztatów „Beksiński: formy sztuki” będziemy mogli bliżej poznać metody pracy artysty, zainspirować się jego dziełami i przenieść je do sfery własnych eksperymentów twórczych.
Postać i twórczość Zdzisława Beksińskiego od zawsze budziła wiele emocji. Co sprawia, że jego dzieła są tak hipnotyzujące? W jaki sposób je interpretować? Kim artysta się inspirował? Jak wyglądała jego codzienność? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć za sprawą rzeźb artysty, które w tym roku goszczą w ogrodach Zamku Królewskiego.
16 sierpnia 2023, 20 września 2023
Każdy z uczestników będzie miał możliwość poznania rzeźby przez dotyk i skonfrontowania swoich spostrzeżeń z innymi uczestnikami. Oprowadzanie ma umożliwić nowe sposoby poznawania i doświadczania sztuki.
odbiorcy: rodziny z dziećmi, młodzież i dorośli
Bryła, forma, rzeźba | spacery tematyczne
W tym roku mamy okazję oglądać w Zamku Królewskim na Wawelu rzeźby artystów, którzy pozostawili po sobie dzieła niezwykłe. Chociaż żyli w różnych epokach, łączy ich wiele: talent, oryginalność, śmiałe realizacje. Czym charakteryzują się rzeźby powstałe w XVIII wieku w kręgu lwowskiej szkoły rokokowej? Co łączyło Xawerego Dunikowskiego z Wawelem i dlaczego jego prace wzbudziły niegdyś tyle skrajnych emocji? Czym fascynował się Zdzisław Beksiński? Jak Kinga Nowak zinterpretowała dawnych mistrzów? Zapraszamy na spacer wśród dzieł, które poruszą naszą wyobraźnię.
odwiedzane miejsca: wystawy: Ekspresja. Lwowska rzeźba rokokowa, Beksiński. Rzeźby, dziedziniec arkadowy, budynek nr 5, dziedziniec zewnętrzny (instalacja Wyspia)
18 maja 2023 Beksiński – przerwany lot czarnego kruka
Wykład Wiesława Banacha
Podczas wykładu mowa będzie o Sanoku i poszukiwaniu własnej drogi artystycznej, budowaniu i unicestwianiu formy, odnalezieniu narzędzi do rejestracji snów i marzeń oraz podjęta zostanie refleksja nad tytułem…, czyli krótko mówiąc o fotografii artystycznej, rysunku, rzeźbie i malarstwie sanockiego Mistrza.
14 września 2023 Życie i twórczość Zdzisława Beksińskiego
wykład Doroty Szomko-Osękowskiej
Wykład będzie dotyczył wybranych wątków biograficznych, światopoglądu artysty oraz szeroko zaprezentuje twórczość artysty, którą ten określał jako swój „duchowy autoportret”. Beksiński był twórcą niezwykle wszechstronnym – podejmował próby tworzenia muzyki konkretnej, pisał krótkie opowiadania – jednak akcent położony zostanie na bogaty dorobek plastyczny z rozróżnieniem na poszczególne techniki. Przybliżone zostaną kolejne etapy twórczości, co pozwoli dostrzec rozwój i prześledzić drogę poszukiwań. Myślą przewodnią wykładu będzie idea autentyzmu, oryginalności i sugestywności wizji artystycznej, wobec której trudno przejść obojętnie. Wizji bardzo osobistej, będącej uzewnętrznieniem najgłębszych zakamarków duszy, równocześnie bardzo uniwersalnej, dotykającej kondycji ludzkiej, bólu istnienia.
Prowadzący
Wawelska wystawa rzeźb autorstwa Zdzisława Beksińskiego kieruje naszą uwagę na mniej znane techniki artystyczne stosowane przez twórcę. Autor, znany dzięki obrazom olejnym, zajmował się wieloma innymi dziedzinami sztuki. Jak na artystę wpłynął postęp technologiczny? Co sprawia, że jego fotografie są tak hipnotyzujące? Kim się inspirował, tworząc dzieła rzeźbiarskie? Podczas cyklu warsztatów „Beksiński: formy sztuki” będziemy mogli bliżej poznać metody pracy artysty, zainspirować się jego dziełami i przenieść je do sfery własnych eksperymentów twórczych.
- 12 maja 2023 warsztaty rysunkowe; prowadzą: Studenci Koła Naukowego Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
- 16 czerwca 2023 warsztaty fotograficzne; prowadzi: Małgorzata Fatalska
- 17 czerwca 2023 warsztaty rzeźbiarskie; prowadzą: Studenci Koła Naukowego Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
- 30 czerwca 2023 warsztaty kolażu i fotomontażu; prowadzi: Małgorzata Fatalska
Postać i twórczość Zdzisława Beksińskiego od zawsze budziła wiele emocji. Co sprawia, że jego dzieła są tak hipnotyzujące? W jaki sposób je interpretować? Kim artysta się inspirował? Jak wyglądała jego codzienność? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć za sprawą rzeźb artysty, które w tym roku goszczą w ogrodach Zamku Królewskiego.
- Oprowadzanie kuratorskie: w czasie oprowadzania dowiecie się, jak powstały rzeźby z gipsu zatytułowane Głowy oraz jakich technik użyto przy wykonywaniu metalowych konstrukcji rzeźb Hamlet i Makbet. Kuratorzy opowiedzą o współczesnych metodach odlewania rzeźb w brązie. Artysta nie robił kosztownych odlewów z powodów finansowych, a materiały takie jak pręty czy cyna pozyskiwał w osobliwy sposób… W kolekcji Muzeum Historycznego w Sanoku znajdują się prace artysty z lat sześćdziesiątych, podczas oprowadzania zostanie przybliżona ich historia.
- 18 maja 2023, 14 września 2023; wydarzenie organizowane w ramach Krakers https://www.facebook.com/cracowartweek
- 20 maja 2023 prowadzi: Karolina Motyka
- 24 czerwca 2023 prowadzi: Jagoda Wójcicka
- 22 lipca 2023 prowadzi: Karolina Motyka
- 19 sierpnia 2023 prowadzi: Jagoda Wójcicka
- 16 września 2023 prowadzi: Jagoda Wójcicka
16 sierpnia 2023, 20 września 2023
Każdy z uczestników będzie miał możliwość poznania rzeźby przez dotyk i skonfrontowania swoich spostrzeżeń z innymi uczestnikami. Oprowadzanie ma umożliwić nowe sposoby poznawania i doświadczania sztuki.
odbiorcy: rodziny z dziećmi, młodzież i dorośli
Bryła, forma, rzeźba | spacery tematyczne
W tym roku mamy okazję oglądać w Zamku Królewskim na Wawelu rzeźby artystów, którzy pozostawili po sobie dzieła niezwykłe. Chociaż żyli w różnych epokach, łączy ich wiele: talent, oryginalność, śmiałe realizacje. Czym charakteryzują się rzeźby powstałe w XVIII wieku w kręgu lwowskiej szkoły rokokowej? Co łączyło Xawerego Dunikowskiego z Wawelem i dlaczego jego prace wzbudziły niegdyś tyle skrajnych emocji? Czym fascynował się Zdzisław Beksiński? Jak Kinga Nowak zinterpretowała dawnych mistrzów? Zapraszamy na spacer wśród dzieł, które poruszą naszą wyobraźnię.
odwiedzane miejsca: wystawy: Ekspresja. Lwowska rzeźba rokokowa, Beksiński. Rzeźby, dziedziniec arkadowy, budynek nr 5, dziedziniec zewnętrzny (instalacja Wyspia)
- 13 maja 2023 prowadzi: Barbara Mateja
- 28 maja 2023 prowadzi: Karolina Motyka
- 4 czerwca 2023 prowadzi: Barbara Mateja
- 8 lipca 2023 prowadzi: Barbara Mateja
- 29 lipca 2023 prowadzi: Karolina Motyka
- 5 sierpnia 2023 prowadzi: Jagoda Wójcicka
- 26 sierpnia 2023 prowadzi: Karolina Motyka
- 9 września 2023 prowadzi: Barbara Mateja
- 23 września 2023 prowadzi: Jagoda Wójcicka
18 maja 2023 Beksiński – przerwany lot czarnego kruka
Wykład Wiesława Banacha
Podczas wykładu mowa będzie o Sanoku i poszukiwaniu własnej drogi artystycznej, budowaniu i unicestwianiu formy, odnalezieniu narzędzi do rejestracji snów i marzeń oraz podjęta zostanie refleksja nad tytułem…, czyli krótko mówiąc o fotografii artystycznej, rysunku, rzeźbie i malarstwie sanockiego Mistrza.
14 września 2023 Życie i twórczość Zdzisława Beksińskiego
wykład Doroty Szomko-Osękowskiej
Wykład będzie dotyczył wybranych wątków biograficznych, światopoglądu artysty oraz szeroko zaprezentuje twórczość artysty, którą ten określał jako swój „duchowy autoportret”. Beksiński był twórcą niezwykle wszechstronnym – podejmował próby tworzenia muzyki konkretnej, pisał krótkie opowiadania – jednak akcent położony zostanie na bogaty dorobek plastyczny z rozróżnieniem na poszczególne techniki. Przybliżone zostaną kolejne etapy twórczości, co pozwoli dostrzec rozwój i prześledzić drogę poszukiwań. Myślą przewodnią wykładu będzie idea autentyzmu, oryginalności i sugestywności wizji artystycznej, wobec której trudno przejść obojętnie. Wizji bardzo osobistej, będącej uzewnętrznieniem najgłębszych zakamarków duszy, równocześnie bardzo uniwersalnej, dotykającej kondycji ludzkiej, bólu istnienia.
Prowadzący
- Małgorzata Fatalska – fotografka, nauczycielka. Ukończyła fotografię w Szkole Filmowej w Łodzi, a obecnie jest studentką Instytutu Fotografii Twórczej Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Tworzy abstrakcyjne fotomontaże i zajmuje się portretem. W szkole, w której jest nauczycielką, prowadzi zajęcia inspirowane twórczością Beksińskiego.
- Koło Naukowe WKiRDS Kraków powstało z inicjatywy studentek i studentów krakowskiej ASP, którzy starają się, aby oprócz realizowania podstawy programowej w ramach zajęć dydaktycznych, studia były okazją do pogłębiania zainteresowań, nawiązywania nowych kontaktów i doskonalenia umiejętności organizacyjnych.
- Barbara Mateja – artystka, pedagożka, nauczycielka Montessori i edukatorka w Zamku Królewskim na Wawelu. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, gdzie w 2018 roku ukończyła scenografię. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2023 w dziedzinie Animacja i edukacja kulturalna. Oprócz rzemiosła w rodzaju tkactwa, plecionkarstwa, ceramiki, dziania czy grafiki warsztatowej, uprawia szlachetne techniki fotograficzne.
- Karolina Motyka – absolwentka Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi na kierunku kulturoznawstwo – kreatywny producent i manager kultury. Studentka historii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od wielu lat prowadzi lekcje muzealne i warsztaty w Zamku Królewskim na Wawelu.
- Jagoda Wójcicka – edukatorka Zamku Królewskiego na Wawelu, od niedawna pracowniczka Żydowskiego Muzeum Galicja. Pochodzi z okolic Sanoka – miejsca szczególnie związanego ze Zdzisławem Beksińskim. Obecnie pisze pracę magisterską dotyczącą prawnej ochrony zabytków w Polsce.