#zapytajkustosza Obraz Złotego Wieku

Blog Edukacyjny

Wiedza / #zapytajkustosza

Jagiellonowie,Obraz Złotego Wieku

Zamek Królewski na Wawelu 16.10.2023 godz. 10:00

W związku z otwarciem nowej wystawy, która ma na celu przybliżyć kulturę czasów panowania Jagiellonów, na Wasze pytania odpowiada kurator Obrazu Złotego Wieku, Krzysztof Czyżewski.

Prace jakich wybitnych twórców ówczesnych czasów były w posiadaniu ostatnich Jagiellonów? Wiemy dzięki Państwa wystawom o H. Dürerze, Caragliu czy Bordonie, ale czy źródła poświadczają jakieś inne wielkie nazwiska jak Tycjan?

Na temat zbiorów malarstwa ostatnich Jagiellonów mamy bardzo ograniczoną wiedzę, ponieważ nie zachowały się inwentarze obrazów.

Czy Paris Bordone był na dworze królewskim, czy jedynie wysłał obraz polskiemu królowi?

Paris Bordone namalował obraz przedstawiający nadwornego artystę Zygmunta Augusta na zamówienie portretowanego, nie zaś króla polskiego.

Czy wiadomo, czy rysunki Albrechta Dürera z dawnej kolekcji Ossolineum zostały przywiezione do Rzeczypospolitej przez jego brata Hansa?

Rysunki w Ossolineum są świadectwem zainteresowań kolekcjonerskich rozwijających się w XIX stuleciu i nie mają nic wspólnego z epoką jagiellońską.

Czy zabytki z herbami Jana Bonera mają polskie pochodzenie?

Jan Boner składał zamówienia u różnych artystów w kraju i zagranicą, np. w Norymberdze (obrazy Hansa Suessa z Kulmbachu) i w Wenecji (szkła stołowe).

Portret Josta Schillinga był w sprzedaży akcyjnej w 2007 roku, więc istniała możliwość jego zakupu. Czy wtedy nie został rozpoznany, czy po prostu nie przewidziano jego zakupu?

Portret Josta Schillinga nie został dotąd zauważony i wprowadzony do polskiej literatury naukowej. Nic nie wiadomo o tym, żeby jakaś polska instytucja była nim zainteresowana w momencie wystawienia na aukcji.

Kto był nadwornym malarzem ostatnich Jagiellonów?

Ostatni Jagiellonowie korzystali z usług wielu malarzy miejscowych i sprowadzonych z zagranicy, a także importowali dzieła artystów obcych. W czasach Zygmunta I można wymienić m.in. Hansa Durera, Dionizego Stubę, Piotra Dziwaka, a także działających w Norymberdze Hansa Suessa z Kulmbachu i Georga Pencza. Dla Zygmunta Augusta pracował m.in. Michel Coxien, autor kartonów do arrasów figuralnych.

W internecie znajdują się reprodukcje portretów Zygmunta Augusta czy Anny Jagiellonki pędzla Tintoretta – czy są to informacje prawdziwe?

Tego typu „informacje” nie mają nic wspólnego z realną historią.

Czy wielcy malarze doby renesansu z Włoch pracowali na Wawelu? Czy docierali tam tylko artyści niemieccy?

Malarstwo było w czasach Zygmuntowskich domeną malarzy pochodzenia niemieckiego, natomiast w dziedzinie architektury i rzeźby prym wiedli Włosi. Do ołtarza głównego katedry na Wawelu sprowadzony został jednak obraz namalowany w Wenecji (wraz z ołtarzem zachowany do dziś w kościele w Bodzentynie). Wiadomo także o pracy dla Zygmunta Augusta Giovanniego da Monte, którego rysunki prezentowane są na wystawie.

Co wiadomo o kolekcji malarstwa na dworze ostatnich Jagiellonów? Jeśli dobrze pamiętam, wspominaliście Państwo, że obecna kolekcja jest wspanialsza niż ta z końca XVI wieku. Czy malarstwo było wtedy cenione mniej niż tkaniny?

Obecna kolekcja Zamku Królewskiego na Wawelu jest całkiem inna niż historyczne zbiory królewskie. Powstała jako kolekcja typowo muzealna, nawiązująca jedynie do przeszłości zamku. Przykładem celowego odwołania do panowania Zygmunta I był zakup na rynku antykwarycznym obrazu „Lot z córkami” Georga Pencza, który wykonał ołtarz do kaplicy Zygmuntowskiej. Tapiserie figuralne jako obrazy wykonane techniką tkacką były z reguły w XVI stuleciu stawiane wyżej niż obrazy malowane.

Przy okazji kupna obrazu Parisa Bordone’a przywołany został zapis Gorgia Vasariego o tym, iż obraz z nimfą Bordone posłał na dwór Zygmunta Augusta – czy jest więcej takich informacji z innych źródeł, o innych obrazach? Czy da się zidentyfikować, jakie obrazy znajdowały się wtedy na Wawelu?

Niestety, brak źródeł uniemożliwia identyfikację obrazów ze zbiorów jagiellońskich.

Wystawa jest bardzo wszechstronna, ale nie zauważyłam żadnych materiałów o Łobzowie/z Łobzowa, który przecież był ważny dla ostatnich Jagiellonów. Czy mamy w zbiorach dokumenty lub inne przedmioty nawiązujące do letniego pałacu w Łobzowie za czasów Jagiellonów? Jeśli tak, to jakie i czy są częścią wystawy i po prostu mi umknęły?

Rezydencja w Łobzowie została przebudowana według planów Santi Gucciego dopiero za czasów Stefana Batorego. Poza tym, nie zachowały się żadne elementy jej wyposażenia ruchomego.

Na pewno ciekawym elementem wystawy poza pracami, które przyjechały z zagranicy, są również dzieła, które na co dzień znajdują się w świątyniach. Czy parafie chętnie Wam je wypożyczyły, czy trzeba było długo negocjować?

Większość instytucji odniosła się życzliwie do naszych próśb i zgodziła się na wypożyczenie dzieł pozostających w ich dyspozycji.

Czy są jakieś dzieła, które chcieliście sprowadzić, a z jakichś powodów nie udało się, bo np. instytucja się nie zgodziła albo transport był niemożliwy?

W przypadku tak dużego przedsięwzięcia można założyć, że nie wszystkie plany uda się zrealizować.

Co było najtrudniejsze w przygotowywaniu wystawy?

Logistyka.

Czy w najbliższym czasie planujecie podobną, równie dużą i ambitną wystawę?

Ambitne wystawy są planowane, tak duże jak Jagiellońska zapewne nie w najbliższym czasie.

Komentarze

Blog Edukacyjny