Scena na krużgankach zamku wawelskiego; po lewej, w głębi, ukazana stojąca Jadwiga Andegaweńska, spoglądająca na orszak wyobrażony po lewej, na dziedzińcu. Nosi strój nawiązujący do XIV-wiecznej mody; zielona szata wierzchnia udekorowana złotą pasmanterią jest wykończona gronostajowym futrem, podobnie jak purpurowy płaszcz, podtrzymywany przez pazia; białą suknię zdobi u dołu pas z herbami na złotym tle. Na głowie korona, na piersi łańcuch z krzyżem, w lewej ręce berło. Nad Jadwigą rzeźbiony kartusz z herbem jej ojca Ludwika Węgierskiego, z inskrypcją: LODOVICUS. Po prawej dwaj stojący dworzanie, jeden ujęty od tyłu, w stroju polskim, drugi z profilu, wyobrażony w stroju węgierskim. W głębi damy dworu, biskup w mitrze  (widoczna tylko głowa) oraz dworzanie, stojący pod zawieszoną w arkadzie kotarą. Na pierwszym planie, po lewej, ustawiony stół nakryty tkaniną z piastowskim orłem; na nim umieszczono krucyfiks oraz purpurową poduszkę z koroną, jabłkiem królewskim i mieczem. Nad krzyżem zawieszony na filarze panoplia. Krużganki ozdobiono dekoracją z motywem piastowskich orłów. Po lewej otwiera się widok z krużganków na dziedziniec, na który wjeżdża konno Władysław Jagiełło z orszakiem, oraz na katedrę i inne budowle.

Artysta ukazał opisany przez kronikarza Jana Długosza pamiętny dzień w 1386 roku, kiedy Jagiełło „wyjechawszy z Sandomierza, we wtorek dwunastego Lutego z wielkim orszakiem panów nie tylko litewskich i ruskich, ale i polskich, z ogromnym przepychem i paradą wjechał do Krakowa, a wprowadzony na zamek krakowski najpierw udaje się do królowej Jadwigi przebywającej w swojej komnacie z wielkim orszakiem panien i niewiast i serdecznie się wita” (Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Warszawa 2009, Ks. 10, 1370-1405, Rok Pański 1386, s. 200 https://dlugosz.polona.pl/pl/roczniki/jana-dlugosza-roczniki-czyli-kroniki-slawnego-krolestwa/2474). Malarz wykreował własną interpretację wydarzenia, odtwarzając detale strojów i uzbrojenia zapewne na podstawie zgromadzonego przez siebie materiału ikonograficznego. Podobnie postąpił malując widok katedry i zabudowań wawelskich. Lesserowi niekiedy zarzucano, że w jego obrazach jest zbyt dużo odwołań do malarstwa niemieckiego tego czasu, co poniekąd było słuszne. Artysta, na długo przed Matejką, zgromadził swój własny „skarbczyk” – szkice i odrysy zabytków architektury, rzeźby i malarstwa w sporej części niemieckich. Prowadził też studia kostiumologiczne, bronioznawcze i ikonograficzne. Opracowywał i zamierzał wydać Typy porównawcze dawnych ubiorów i uzbrojenia w Polsce, na Śląsku i w Czechach (1878). Ze szkiców i studiów korzystał w pracy nad obrazami, co jest widoczne również w pracy w zbiorach wawelskich.

Omawiane dzieło pochodzi z warszawskiego okresu twórczości artysty i zostało ukończone w 1853 lub 1854 roku. Wiadomo, że Lesser wykonał szkic do obrazu w roku 1849, natomiast obraz olejny „był na sztalugach” w roku 1853. Kompozycję, zatytułowaną Królowa Jadwiga w zamku krakowskim oczekuje przybycia Jagiełły, wystawiono w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w roku 1878; pokazano wówczas także fotografię obrazu (J. Wiercińska, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1860-1914, Wrocław – Warszawa – Kraków 1969, s. 192). W roku 1884 Edward Gorazdowski wykonał drzeworyt sztorcowy z tego obrazu, który opublikowano - wraz z innymi pracami Lessera – jako ilustrację w czasopiśmie „Kłosy” w roku 1884 (R. 39, nr 1007, s. 257). Wpływ na wybór tematu dzieła miała zapewne literatura poświęcona królowej Jadwidze, przede wszystkim Jadwiga: dramat historyczny w pięciu aktach Aleksandra Przezdzieckiego, wydany w Wilnie w roku 1844. Jej zaślubiny z Władysławem Jagiełłą były w roku 1823 jednym z tematów konkursu ogłoszonego w Warszawie. Powstały wówczas obrazy Wincentego Kasprzyckiego (1802-1849), Aleksandra Kokulara (1796-1846), Franciszka Pfanhausera (1796-1865). Jadwigę przedstawiali przed Lesserem także m.in. Daniel Kondratowicz (1765-1844), Jan Piotr  Łuczyński (1816-1855), Wincenty Smokowski (1797-1876) i January Suchodolski (1797-1875).

Malarz, rysownik i krytyk sztuki wykształcony w Dreźnie (1832-1835) i Monachium (1835-1840) – był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, od 1860 honorowym członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, a od 1878 członkiem Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności. Wymienione godności były niewątpliwie wyrazem uznania dla jego zasług w dziedzinie polskiego malarstwa historycznego. Obrazy Lessera wywarły duży wpływ na późniejszych malarzy, wydarzenia z dziejów Polski ukazane przez artystę pojawiły się następnie w dziełach Jana Matejki. Lesser często podejmował tematy wiążące się ze średniowieczem. Wśród jego najbardziej znanych prac – oprócz omawianej – znajdują się: Skarbek Habdank przed cesarzem Henrykiem V pod Głogowem, Młodość Bolesława Krzywoustego, Koronacja Leszka Białego, Śmierć Przemysława w Rogoźnie, Kazimierz Wielki i Esterka oraz Kazimierz Wielki nadaje przywileje Żydom w Polsce.

• Henryk Struve, Aleksander Lesser jego rozwój artystyczny i stanowisko w historyi malarstwa polskiego studyum Henryka Struvego z portretem artysty i drzeworytami  główniejszych jego obrazów. Przedruk z Kłosów z r. 1884, Warszawa 1885
• Maria Kaczanowska, Aleksander Lesser: rysownik historii polskiej, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, 1965, vol. 9, s. 279-294
• Zbiory wawelskie. Zakupy, depozyty, dary 2007 [kat. wyst.], Kraków 2008, s. 17-18, poz. kat. 3, il. (oprac. A. Janczyk)