11 XI czynne wyłącznie: Wawel Odzyskany oraz Lapidarium | Oficjalna strona biletów na Wawel: bilety.wawel.krakow.pl

Blog Edukacyjny

Wiedza / Najpiękniejsze
dr Joanna Winiewicz-Wolska
Joanna Winiewicz-Wolska 07.07.2020 godz. 11:05

Koncert

Obraz przedstawia czterech muzyków, zgromadzonych wokół stołu i elegancko ubraną młodą kobietę pośrodku, trzymającą luźne karty, zapewne zapis nutowy.

Obraz przedstawia czterech muzyków, zgromadzonych wokół stołu i elegancko ubraną młodą kobietę pośrodku, trzymającą luźne karty, zapewne zapis nutowy. Śpiewaczce – bo tak należy interpretować tę postać – akompaniują: skrzypek z niewielkimi skrzypcami renesansowymi, lutnista z jedenastochórową lutnią francuską, harfista w okazałym kapeluszu zdobnym strusim piórem oraz flecista, widoczny częściowo ponad prawym ramieniem kobiety. Owoce, ułożone na porcelanowych talerzach oraz pojedyncze leżące na stole, tworzą rodzaj martwej natury.

Głównymi bohaterami sceny jest zapewne para, ukazana w centrum kompozycji. Skrzypek zwraca się ku śpiewaczce i wydaje się, że łączy ich bliższa emocjonalna więź. O tym, że obraz „opowiada” o miłości i harmonii może świadczyć dobór instrumentów: z symboliką miłości była zazwyczaj łączona lutnia, natomiast dźwięk harfy łagodził ból i niepokój – grą na harfie (lub cytrze; tak dwojako jest tłumaczone hebrajskie słowo: kinnor) biblijny Dawid odpędzał złego ducha, który nękał Saula (o tym przeczytamy w 1. Księdze Samuela, 16, 23). Instrumenty strunowe uchodziły zresztą za najszlachetniejsze. Flet z kolei, uważany za instrument pasterzy, ma w literaturze i sztuce wyraźne konotacje erotyczne. Do symboliki miłości, a także małżeństwa, obfitości i dobrobytu mogą się również odnosić winne grona i inne owoce – źródłem literackim mógł być bowiem Stary Testament. W Psalmie 128 (127) znajdziemy następujące słowa: „Małżonka twoja jak płodny szczep winny we wnętrzu twojego domu”, a w Księdze Liczb (13, 23-27) winne grono, owoce granatu i figi jako obietnicę dobrobytu w kraju „opływającym w mleko i miód”.

Czy obraz – w zamyśle artysty lub z woli jego zleceniodawcy – miał być istotnie symboliczną ilustracją harmonii i miłości małżeńskiej, obietnicy obfitości i dobrobytu?Tego się chyba nie dowiemy.

W swojej warstwie realistycznej jest to kompozycja rodzajowa – malarz ukazał scenę z codziennego życia. Zwyczaj wspólnego muzykowania w domach zamożnych mieszczan był popularny m.in. w siedemnastowiecznej Holandii – takie domowe koncerty organizowały collegia musica – grupy kilkunastu patrycjuszy pod kierunkiem mistrza, przy czym funkcję mistrza pełnił zazwyczaj zawodowy muzyk, grający na organach lub carillonie. Koncerty te przyczyniły się znacznie do rozwoju kultury muzycznej w Niderlandach.

Paul La Tarte (1. połowa w. XVII)
Koncert, około 1630.
Ol., pł., 130 x 152 cm, nr inw. 2172

Obraz jest eksponowany na II piętrze, w Sali Pod Ptakami.
Obrazy przedstawiające pojedynczych muzyków lub też grupę osób grających na różnych instrumentach, wywodzą się z twórczości Caravaggia. W malarstwie Europy północnej spopularyzowali je malarze holenderscy, tzw. caravaggioniści utrechccy (m.in. Dirk van Baburen, Hendrick ter Brugghen, Gerrit van Honthorst), którzy w drugim i trzecim dziesięcioleciu wieku XVII przebywali w Rzymie. Tam zetknęli się bezpośrednio z malarstwem Caravaggia oraz artystów z jego kręgu – m.in. z Bartolomeo Manfredim (1582- 1622), który do obrazów o tematyce muzycznej wprowadził wątki rodzajowe. W sztuce francuskiej nurt ten reprezentowali m.in. Nicolas Regnier (1591-1667) i Nicolas Tournier (1590-1639).


Autorem wawelskiego Koncertu jest zapewne Paul La Tarte – mało znany malarz pochodzący z Pont-à-Mousson, czynny w 1. połowie wieku XVII, współczesny słynnemu Georgesowi de La Tour (1593-1652). Atrybucję tę zaproponował Gilles Homes z Paryża – opiera się ona na porównaniu z Koncertem tego artysty w Nationalmuseum w Sztokholmie (http://collection.nationalmuseum.se/eMP/eMuseumPlus?lang=en&service=ExternalSearch&module=collection&viewType=detailList&fulltext=Paul%20La%20Tarte). Uderzające jest pokrewieństwo typów fizjonomicznych, analogii można się dopatrywać także w kompozycji; niemal identyczne są charakterystyczne, niewielkie renesansowe skrzypce – instrument, który był malarzowi zapewne znany.

Komentarze

Wpisz treść wiadomości
Wpisz swoje imię i nazwisko
Podaj prawidłowy e-mail
T_FORM_ERROR_RATE
Zaznacz to pole
DODAJ KOMENTARZ

"Śmierć ułana" Kajetana Stefanowicza

04.09.2024 godz. 11:00
W lipcu 2024 r. na Wawel wróciła odzyskana strata wojenna - akwarela "Śmierć ułana" lwowskiego malarza Kajetana Stefanowicza. O historii tego dzieła pisze Agnieszka Janczyk, kuratorka Zbiorów Prac na Papierze.

Pinsel i Bach. O muzyce towarzyszącej wystawie „Emocje. Lwowska rzeźba rokokowa” słów kilka.

06.08.2024 godz. 11:00
Nieodłącznym elementem wystawy „Emocje. Lwowska rzeźba rokokowa”, prezentującej arcydzieła rzeźbiarskie Johanna Georga Pinsla, jest muzyka. Zwiedzający mogą usłyszeć w tle utwory Johanna Sebastiana Bacha, uważanego przez wielu za największego kompozytora w historii.

Naśladując mistrza - słowo o kopii technologicznej "Martwej natury" Willema Claesza Hedy

03.01.2024 godz. 12:00
Proces wykonania kopii technologicznej obrazu “Martwa Natura” Willema Claesza Hedy ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu. Historia, techniki i technologie malarskie w XVII wieku.

O swojej pracy pisze autorka artykułu, mgr Marta Hirschfeld.

Lwowska rzeźba rokokowa

17.08.2023 godz. 12:00
W tajemnice rzeźb Johanna Georga Pinsla i lwowskiej rzeźby rokokowej wprowadzi Was jedna z kuratorek wystawy Joanna Pałka.
Zobacz wszystkie